Ταξίδια στο Αιγαίο και το Ιόνιο με πλοηγό την Ιστορία

         

Ταξίδια στο Αιγαίο με πλοηγό την Ιστορία, επιμ. Ευγενία Δρακοπούλου – Δημήτρης Δημητρόπουλος, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών – Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, Αθήνα 2015, σ. 251,  21Χ15 εκ., ISBN 978-960-9538-30-5.

Ταξίδια στο Ιόνιο με πλοηγό την Ιστορία, επιμ. Ευγενία Δρακοπούλου – Δημήτρης Δημητρόπουλος, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών – Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, Αθήνα 2015, σ. 238, 21Χ15 εκ., ISBN 978-960-9538-32-9.

Το έργο περιλαμβάνει κείμενα, πραγματικές ιστορίες ή μυθοπλασίες για τα λιμάνια του Αιγαίου και του Ιονίου, που εκτείνονται σε μια ευρύτατη χρονική περίοδο που ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους και καταλήγει στον 20ό αιώνα, και καλύπτουν τα κυριότερα λιμάνια του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους. Οι συγγραφείς αναπλάθουν ένα περιστατικό της «μεγάλης» ή της «μικρής» ιστορίας, όπως εκείνοι το θεωρούν πιο πρόσφορο, με τη δέσμευση όμως της επιστημονικής εγκυρότητας και τεκμηρίωσης.

Σε έξι, από τα τριανταέξι λιμάνια, τα γεγονότα εκτυλίσσονται  στη βενετική περίοδο της ιστορίας τους, και αυτά παρουσιάζουμε εδώ.

Το ταξίδι στα βενετοκρατούμενη μέρη ξεκινά από το Ναύπλιο (Ευτυχία Λιάτα, Ναύπλιο. Ανάπλι: καστροπολιτεία-ζωγραφιά, τραγούδι κι ιστορία, σ. 31-45), όπου παρακολουθούμε τη δραστηριότητα της αθηναϊκής οικογένειας Μέλου, η οποία μαζί με πολλές άλλες εγκαταστάθηκε στην Πελοπόννησο, μετά την αποτυχημένη προσπάθεια του Morosini να καταλάβει την Αθήνα.

Επόμενος σταθμός τα Χανιά του 1632 (Κώστας Τσικνάκης, Χανιά. Το δίλημμα, σ. 47-60), όταν ένας 28χρονος χανιώτης, απόφοιτος του πανεπιστημίου της Πάδοβας, επιστρέφει στη γενέτειρά του. Είναι λίγα χρόνια πριν ξεσπάσει ο νέος πόλεμος με τους τούρκους, όταν αρχίζουν οι προετοιμασίες και εκφράζονται οι πρώτες ανησυχίες.

Ακολουθεί το Ρέθυμνο (Ευγενία Δρακοπούλου, Ρέθυμνο. Ένα εργαστήρι ζωγράφων στα τέλη του 16ου αιώνα, σ. 61-72). Σε ένα εργαστήρι ζωγραφικής, κάπου ανάμεσα στο 1571 και το 1575, ο ζωγράφος και οι μαθητές του ζωγραφίζουν εικόνες, υποδέχονται παραγγελιοδότες και κλείνουν συμφωνίες. Ανάμεσά τους ο γνωστός Francesco Barozzi, κάτοικοι από τον Χάνδακα και από τη Μεσημβρία.

Τελευταίος σταθμός στο Αιγαίο, το Ηράκλειο (Αγγελική Πανοπούλου, Ηράκλειο. Ο αρμιράλιος, σ. 73-84), το διοικητικό και οικονομικό κέντρο της Κρήτης, όπου στις 14 Δεκεμβρίου του 1588 ο λιμενάρχης Τζώρτζης Μαλάκης του Χριστόφορου διορίζεται πρόξενος των Ισπανών στον Χάνδακα.

Περνώντας στα νερά του Ιονίου, στη Μεθώνη (Χαράλαμπος Γάσπαρης, Μεθώνη. Τζάκομο και Τζεράτα. Μια ιστορία στη μεσαιωνική Μεθώνη, σ. 53-62) η Τζεράτα, χήρα του μισέρ Τζάκομο Τζανέτι από τη Βενετία, συγκεντρώνει όσα περιουσιακά στοιχεία άφησε ο άνδρας της που πέθανε πέντε μήνες νωρίτερα στις φυλακές της Κρήτης.

Στη Ναύπακτο (Ιωάννης Χουλιαράς, Ναύπακτος. Εποχές και γεγονότα στη μεσαιωνική Ναύπακτο (1153-1500), σ. 103-116), τέλος, η ζωή της πόλης φωτίζεται μέσα από την αφήγηση στιγμών της ιστορίας της: Αύγουστος του 1153, Νοέμβριος του 1219, Μάιος του 1295, Μάρτιος του 1465, Δεκέμβριος του 1500, Ιούνιος του 2014.