Βενετικοί χάρτες της Πελοποννήσου, τέλη 17ου – αρχές 18ου αιώνα

Βενετικοί χάρτες της Πελοποννήσου, τέλη 17ου – αρχές 18ου αιώνα. Από τη Συλλογή του Πολεμικού Αρχείου της Αυστρίας, Επιστ. επιμέλεια: Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2018, σ. 544, εικ. 75, 21Χ26 εκ., ISBN: 978-960-250-705-6.

Το 1986 η επιστημονική επιμελήτρια του τόμου Όλγα Κατσιαρδή-Hering εντόπισε στη Χαρτογραφική Συλλογή του Πολεμικού Αρχείου της Βιέννης στα Κρατικά Αρχεία της Αυστρίας σειρά ανέκδοτων, χειρόγραφων, πρωτότυπων, έγχρωμων χαρτών που χρονολογούνται από την εποχή της Β΄ Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685–1715). Οι χάρτες είχαν σχεδιαστεί από ειδικούς μηχανικούς της Γαληνοτάτης με σκοπό την καταγραφή, υπό μορφή καταστίχων-κτηματογραφήσεων, των πελοποννησιακών περιοχών που από το 1685 είχαν περιέλθει στην κυριαρχία της.

Fortezze Veneziane

Tosato Stefano, Fortezze Veneziane dall’Adda all’Egeo – Le difese della Repubblica di Venezia nei disegni della Biblioteca Comunale di Treviso (secoli XVI-XVIII), Venezia 2014, σ. 212.

Πρόκειται για τον όγδοο τόμο της σειράς «Patrimonio Veneto nel Mediterraneo» που εκδίδεται από τη Regione del Veneto. Ο επιμελητής ασχολείται με την άμυνα της βενετικής Δημοκρατίας και καταγράφει αναλυτικά, τα σχέδια αμυντικών κατασκευών που φυλάσσονται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Treviso και αφορούν όλη τη βενετική επικράτεια, από τα δυτικά σύνορα του κράτους έως τους πιο μακρινούς τόπους του Stato da Mar. Η χρονική περίοδος που καλύπτουν τα σχέδια εκτείνεται από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα. Της περιγραφής των χαρτών προηγείται εκτενής εισαγωγή.

Εδώ μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τα δελτία αρ. 60-69 που αφορούν την Κέρκυρα, την Κεφαλονιά, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, τον Χάνδακα, τη Σπιναλόγκα, σ. 158-176.

To βιβλίο διαθέσιμο, σε χαμηλή ανάλυση, στη διεύθυνση:

https://www.adrifort-ipa.eu/sites/default/files/gestione_attivita_documento/allegati_documenti/FORTEZZE%20VENEZIANE_bassa%20ris.pdf

The making of the cartographic archive in the Venetian Peloponnese

Anastasia Stouraiti, «Colonial encounters, local knowledge and the making of the cartographic archive in the Venetian Peloponnese», European Review of History / Revue européenne d’histoire 19.4 (2012), 491-514.

Η περίληψη από τη σ. 491.
Current research on the cartography of the Venetian Empire rests on a state-centred perspective which reduces maps to mere technical tools in the service of maritime expansion and colonial government. In contrast, this paper argues that such an approach cannot sufficiently account for the multiple ethnocartographic transactions between Venetian authorities and local communities which defined Venetian map-making projects. Taking the seventeenth-century conquest of the Peloponnese as its focus, the paper proposes to rethink the Venetian cartographic archive as constituted through a set of socio-cultural and political practices involving both colonial surveyors and native inhabitants. By analysing the assemblage of cartographic knowledge in the context of the encounter between colonisers and colonised, the paper examines topographical surveys as the product of cross-cultural communication shaped through negotiation, competition and unequal dialogue. Ultimately, the paper aims to show the heuristic value of a dialogic approach to cartography for a better understanding of both the colonial society of the Venetian Peloponnese and the making of knowledge in Venice’s overseas empire.

Διαθέσιμο στη διεύθυνση:
https://www.academia.edu/1207346/Colonial_encounters_local_knowledge_and_the_making_of_the_cartographic_archive_in_the_Venetian_Peloponnese_European_Review_of_History_Revue_europ%C3%A9enne_dhistoire_19.4_2012_491-514

Cefalonia e Itaca al tempo della Serenissima

Cefalonia e Itaca al tempo della Serenissima. Documentazione e cartografia in biblioteche venete. Saggi di Bruno Crevato-Selvaggi, Maria Marcella Ferraccioli, Gianfranco Giraudo, Simonetta Pelusi, Collana «Patrimonio veneto nel Mediterraneo» promossa e sostenuta da Regione Veneto, Milano, Biblion Edizioni, 2013, σ. 175, ISBN 978-88-96177-76-1.

Η ιστορία και η παρουσίαση της Κεφαλληνίας και της Ιθάκης, δύο ιόνιων νησιών σε θέση στρατηγική, κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας, για την ασφάλεια των θαλάσσιων οδών και την είσοδο στην Αδριατική, εξετάζονται με βάση τις ιστορικές μαρτυρίες που δημοσιεύονται στην αρχική τους μορφή, οι οποίες αποτελούν ενδιαφέροντα τεκμήρια για την πραγματικότητα των νησιών κατά τους τελευταίους αιώνες, τα ήθη και τα έθιμα των κατοίκων τους, τα γεγονότα που έλαβαν χώρα, τις σχέσεις των κατοίκων με τους εκπροσώπους της Γαληνοτάτης. Ο τόμος προσφέρει μια πλούσια καταγραφή των τεκμηρίων που αφορούν τα δύο νησιά και φυλάσσονται στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Βενετίας. Έγχρωμο εικονογραφικό και χαρτογραφικό παράρτημα, προερχόμενο από χειρόγραφα, βιβλία και χάρτες, συμπληρώνει τον τόμο.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Luca Zaia, Presentazione

Pietrangelo Pettenò, Presentazione

Aulo Chiesa, Simonetta Pelusi, Premessa

Parte I. Cefalonia Veneziana: le vicende e l’amministrazione

Bruno Crevato-Selvaggi, Cefalonia Veneziana: le vicende e l’amministrazione

Parte II. Documenti riguardanti Cefalonia e Itaca in biblioteche venete

Marcella Ferraccioli, Gianfranco Giraudo, Cefalonia e Itaca nelle descrizioni di Antonio Paravia. Un viaggio fra documenti e immagini

Tavole

Documenti riguardanti Cefalonia e Itaca in biblioteche venete

Parte III. Tra mito e geografia: Cefalonia e Itaca

Simonetta Pelusi, Tra mito e geografia: Cefalonia e Itaca

Tavole

Indice analiticο

ΣΧΕΤΙΚΑ

Παρουσίαση τόμου: http://www.biblionedizioni.it/libro/98-cefalonia-e-itaca-al-tempo-della-serenissima

Πίνακας περιεχομένων: http://www.biblionedizioni.it/pdf_indici/98.pdf

Άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή:

Bruno Crevato-Selvaggi, Cefalonia Veneziana: le vicende e l’amministrazione: https://www.academia.edu/15095070/Cefalonia_veneziana_le_vicende_e_lamministrazione

Cyprus at the Crossroads

Cyprus at the Crossroads. Geographical Perceptions and Representations from the Fifteenth Century, edited by Gilles Grivaud and George Tolias, Αθήνα  Ιδρυμα Σύλβιας Ιωάννου 2014, 17,5 x 24,5 εκ., σ. 260, ISBN: 978-960-87792-8-0.

Καίριο γεωγραφικό, στρατηγικό, εμπορικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι, η Κύπρος προσείλκυσε το ενδιαφέρον περιηγητών, προσκυνητών, λογίων, επιστημόνων και ανθρώπων της δράσης, που συνέβαλαν στην παραγωγή και προτυποποίηση απεικονίσεων της Μεγαλονήσου σε σημαντικά κείμενα και χάρτες, διαμορφώνοντας το στίγμα της στον παγκόσμιο “άτλαντα” του ιστορικού, πολιτικού και πολιτισμικού γίγνεσθαι.

Ένας τόμος σε αγγλική γλώσσα περιλαβμάνει 13 επιλεγμένες ανακοινώσεις από το 1ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου «Cyprus at the Crossroads of Travellers and Mapmakers from the 15th to 20th Century» (18-20 Οκτωβρίου 2012, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα.

Κείμενο παρουσίασης: http://www.sylviaioannoufoundation.org/el/%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82.html

Περιεχόμενα-επιλεγμένες σελίδες: http://www.youblisher.com/p/1015106-Cyprus-at-the-Crossroads/

Από το Κάστρο Αγίου Γεωργίου στο Αργοστόλι (1757)

Από το Κάστρο Αγίου Γεωργίου στο Αργοστόλι (1757-2007). Η βενετική κυριαρχία στην Κεφαλονιά (1500-1797), Συνέδριο Ιστορίας, Αργοστόλι 27-30 Σεπτεμβρίου 2007, τ. Α΄-Β΄, Αργοστόλι 2010.

Το συνέδριο εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Αργοστόλι το 2007 για τα διακόσια πενήντα χρόνια από τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Κεφαλονιάς από το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου στο Αργοστόλι. Οι δημοσιευμένες ανακοινώσεις αφορούν τη μεταφορά της διοικητικής έδρας και τους λόγους που η Βενετία αποφάσισε τη μεταφορά, τον χώρο και τους κατοίκους του Αργοστολίου τον 18ο αιώνα, την κίνηση του λιμανιού και την εμπορική δραστηριότητα, τους ναούς και τη θρησκευτική ζωή του Αργοστολίου. Εξετάζονται επίσης γενικότερα ζητήματα που αφορούν την Κεφαλονιά, όπως οι παλαιότερες πρωτεύουσές της, ο κεφαλληνιακός μοναχισμός του 18ου αιώνα, η γυναίκα της Κεφαλονιάς τον 16ο-18ο αιώνα, οι χαρτογραφικές απεικονίσεις του νησιού, η έννοια της πόλης, αλλά και θέματα που αφορούν γενικότερα τα νησιά του Ιονίου, όπως το δίκαιο και η δικαιοσύνη.

Περιεχόμενα τόμων:

Τεκμήρια για τις βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά τα έτη 1716 και 1717

Δημοσθένης Α. Δόνος, «Ο πόλεμος των λέξεων και των εικόνων. Τεκμήρια για τις βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά τα έτη 1716 και 1717», Πρεβεζάνικα Χρονικά 47/48 (2011), 43-101.

Η εργασία αποτελεί τη συνέχεια και συμπλήρωση παλαιότερης σχετικής εργασίας και αναφέρεται στις καταλήψεις της Πρέβεζας και της Βόνιτσας το 1717 από τους Βενετούς. Στη μελέτη παρουσιάζονται, και εξετάζονται στη συνέχεια κριτικά, τρεις γραπτές πηγές: τα σχετικά αποσπάσματα βιβλίου που καταγράφει τα ενθυμήματα του υπεύθυνου για τις επιχειρήσεις Γερμανού στρατάρχη Johann Matthias Graf von der Schulenburg, τα αντίστοιχα στοιχεία από το βιβλίο του Girolamo Ferrari για τον τελευταίο Βενετοτουρκικό πόλεμο, τις σύγχρονες με τα γεγονότα καταχωρήσεις της γαλλόφωνης περιοδικής έκδοσης Mercure historique et politique της Χάγης. Παράλληλα παρουσιάζεται χαρτογραφικό υλικό που εντόπισε ο συγγραφέας στο γερμανικό αρχείο του Marburg.

Το άρθρο διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://independent.academia.edu/DimosthenisDonos

Ζητήματα ανάγνωσης και ερμηνείας των χαρτογραφικών πηγών της Κρήτης

Μαρία Αρακαδάκη, «Το «κατά Basilicata Ευαγγέλιο». Ζητήματα ανάγνωσης και ερμηνείας των χαρτογραφικών πηγών», Φίλοι Γιώργου Π. Εκκεκάκη, «Αντιδώρημα», Τιμητικός τόμος, Ρέθυμνο 2013, σ. 69-82.

Στη μελέτη επιχειρείται μια «συνολική, κριτική αποτίμηση του τρόπου με τον οποίο έχει προσεγγιστεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά σύνολα σχεδιασμένου έργου μηχανικών»: η πλούσια σχεδιαστική παραγωγή των μηχανικών της Βενετίας στην Κρήτη από τα τέλη του 16ου έως τα μέσα του 17ου αιώνα. Στους επώνυμους μηχανικούς της περιόδου συγκαταλέγονται o Angelo degli Oddi και ο Francesco Basilicata.