I Provveditori Generali in Dalmazia e Albania e le loro relazioni

I Provveditori Generali in Dalmazia e Albania e le loro relazioni, a cura di Bruno Crevato-Selvazzi e Lia De Luca, Roma: Società Dalmata di Storia Patria 2024. τ. ΙΙ, σ. 403-804 τ. ΙΙΙ, σ. 805-1228, 17Χ24 εκ., ISBN 9791280384010

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σε έκταση έργο, το οποίο εκτείνεται σε τέσσερεις τόμους. Από το έργο έχουν εκδοθεί έως τώρα ο δεύτερος και ο τρίτος τόμος, και βέβαια θα επανέλθουμε, ενημερώνοντας το άρθρο, μόλις εκδοθούν και οι υπόλοιποι δύο τόμοι.

Ο δεύτερος τόμος περιλαμβάνει τις εκθέσεις των Προβλεπτών Δαλματίας και Αλβανίας από το 1616 έως το 1673 και ο τρίτος τόμος τις εκθέσεις από το 1674 έως το 1729. Το εξώφυλλο του δεύτερου τόμου κοσμεί η προσωπογραφία του Προβλεπτή Francesco Falier και του τρίτου τόμου η προσωπογραφία του Προβλεπτή Gerolamo Maria Balbi. Οι δημοσιευμένοι τόμοι περιέχουν μόνον τα κείμενα των εκθέσεων, δίχως εισαγωγή και ευρετήρια, που θα διευκόλυναν τους μελετητές, οι οποίοι επικεντρώνουν την έρευνά τους στις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους που καλύπτουν οι δύο τόμοι.

Το θέμα των τόμων που παρουσιάζονται εδώ δεν αφορά στενά τον ελληνικό χώρο, δεν παύει όμως να έχει ενδιαφέρον και γι’ αυτόν, καθώς αφενός οι δαλματικές περιοχές ανήκαν και αυτές στο βενετικό Κράτος της Θάλασσας και αφετέρου ήταν περιοχές με έντονη την ελληνική παρουσία. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ως προς το εκκλησιαστικό καθεστώς, οι ορθόδοξοι των περιοχών αυτών ανήκαν στη δικαιοδοσία της μητρόπολης Φιλαδελφείας που είχε ως έδρα τη Βενετία.

Για τους Έλληνες των περιοχών αυτών πολύτιμη παραμένει η μελέτη του Γεώργιου Μοσχόπουλου (Οι Έλληνες της Βενετίας και Ιλλυρίας (1768-1797). Η μητρόπολη Φιλαδελφείας και η σημασία της για τον Ελληνισμό της Β. Αδριατικής, Αθήνα 1980), ενώ σε ό,τι αφορά την τέχνη ποικίλα ζητήματα πραγματεύεται για τον αδριατικό χώρο η Μαργαρίτα Βουλγαροπούλου.

Μια αντίστοιχη έκδοση εκκρεμεί ακόμη για τον χώρο του Ιονίου. Οι εκθέσεις των Γενικών Προβλεπτών (ή Προνοητών όπως επίσης απαντούν στη βιβλιογραφία) Θαλάσσης είναι πολύτιμες και περιμένουν τους ερευνητές που θα αναλάβουν το βάρος της μεταγραφής, του σχολιασμού και της δημοσίευσής τους. Μια μικρή γεύση για τη σημασία των εκθέσεων μπορεί να έχει κάθε ενδιαφερόμενος μελετώντας την μόνη, καθόσον γνωρίζω, δημοσιευμένη έκθεση, εκείνη του Γενικού Προβλεπτή Francesco Grimani του 1760 (Relazioni storico-politiche delle isole del mare Jonio suddite …. scritte allo eccellentissimo senato da sua eccellenza Francesco Grimani provveditore generale da mar l’anno MDCCLX, Venezia, dalla tipografia di G.B. Merlo. MDCCCLVI).
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν φυσικά και τα κείμενα της αλληλογραφίας των Γενικών Προβλεπτών, τα dispazzi, από τα οποία έχουν εκδοθεί μόνο εκείνα της τελευταίας περιόδου, δηλαδή η αλληλογραφία των Γενικών Προβλεπτών Alvise Foscari των ετών 1782-1783, Βενετία 2000 (με τη φροντίδα του Fausto Sartori), και του Carlo Aurelio Widmann των ετών 1794-1797, Βενετία 1997 (με τη φροντίδα και πρόλογο του Filippo Maria Paladini).

XII Convegno internazionale di Studi. Venezia e l’Europa Orientale tra il tardo medioevo e l’eta’ moderna

XII Convegno internazionale di Studi.
Venezia e l’Europa Orientale tra il tardo medioevo e l’eta’ moderna
Venezia 25-27 aprile 2024

xii-convegnoΛήψη

Παρουσίαση βιβλίου: Ν. Καραπιδάκης, Διατάξεις Λειτουργίας του Συμβουλίου της Πολιτείας της Κέρκυρας, 1422-1797

Πέμπτη 28 / 03 / 2024 – 18:00 ΕET
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
N. Karapidakis, Université ionienne
Photis Baroutsos, Université ionienne
Gilles Grivaud, Université Rouen-Normandie
Cristina Setti, Università di Roma Tre
Ludivine Voisin, École française d’Athènes

Διαδικτυακή μετάδοση στον σύνδεσμο: https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZ0rc-iorzgrG9H8qUo-Ec3Ka4HlLUXRd5ug

11.karapidakis-2Λήψη

Για το βιβλίο βλ. επίσης: https://venetocrazia.wordpress.com/2022/02/19/%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%ac%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%bb%ce%b5%ce%b9%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%b2%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%af%ce%bf/

Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee

Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee e altri contributi. Atti del 9o convegno internazione “Venezia e il suo Stato da mar”, Venezia, 30 settembre – ottobre 2021, a cura di Bruno Crevato-Selvaggi, Roma: Società Dalmata di Storia Patria, Venezia: La Musa Talìa 2023, σ. 360, 17Χ24 εκ., ISBN 979-12-80384-065

O τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις και εισηγήσεις του 9ου διεθνούς συνεδρίου με τον γενικό τίτλο “Venezia e il suo Stato da mar” και την ειδικότερη θεματική “Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee” που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου του 2021.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Gerassimos Pagratis, Migrazione nelle isole Ionie durante il dominio veneziano: tipologia, metodologia e fonti
Katerina Konstantinidou, «Non è tolerabile che io viva più alligata al fatal vincolo di un matrimonio senza marito…». I casi dei divorzi per lunga assenza nella Corfù settecentesca e le loro “letture”
Donatella Schurzel, Amore per il classico e contrasti religiosi in Adriatico nell’età della Rinascita
Marianna Kolyvà, «Frumento di pelago». La fondazione del fontego della comunità di Zante, la partecipazione all’approvvigionamento di Venezia ed alla forniture di biscotti per la flotta veneziana (prima metà del Cincquecento)
Alessia Ceccarelli, Genoa and the Levant. Social and Cultural Circulations through the Stato da Mar, 14th-18th Centuries
Katerina Korrè, Uomini d’arme, cavalli da guerra. L’apparato della cavalleria veneziana medievale nel quadro della politica militare della Serenissima. Dimensioni e riflessioni
Maurizio Starno, Il ruolo del sale nei movimenti commerciali dei Cranzi nell’Istria dalla metà del Cinquecento alla prima metà del Seicento
Irena Benyovsky Latin, Venetian Rectors in Eastern Adriatic cities (1204-1358): Networks and Mobility
Roberto Dapit, Vicende di schiavitù rinvenute nei documenti veneziani dell’Archivio di stato di Zara
Lia De Luca, In viaggio per necessità. Migranti seicentenschi
Zdenko Dundovic, Turchi battezzati in Dalmazia nel Seicento e i loro padrini veneti
Sarah Spencer, The “Entry of the Venetian Podestà Sebastiano Contarini in the Dome of Capodistria (1517)” by Vittore Carpaccio: Venetian Influence in Capodistria’s “Platea Comunis”

ΣΧΕΤΙΚΑ:
https://www.lamusatalia.it/it/collane/stato-da-mar/attraversare-lo-stato-da-mar-transiti-di-persone-2c-navi-2c-merci-2c-idee-e-altri-contributi-atti-del-9-convegno-internazionale-venezia-2c-30-settembre-2-ottobre-2021

Uomini e donne dello Stato da mar

Uomini e donne dello Stato da mar e altri contributi. Atti dell’11o convegno internazionale “Venezia e il suo Stato da mar / Venice and its Stato da mar”, Venezia, 23-25 febbraio 2023, a cura di Bruno Crevato-Selvaggi, Roma: Società Dalmata di Storia Patria, 2024, σ. 560, 17Χ24 εκ., ISBN 979 1280384188

Στον τόμο δημοσιεύονται οι ανακοινώσεις και εισηγήσεις του 11ου διεθνούς συνεδρίου με τον τίτλο «Venezia e il suo Stato da mar» και το ειδικότερο θέμα «Uomini e donne» που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία στις 23-25 Φεβρουαρίου 2023. Ειδικοί επιστήμονες εστιάζουν σε ποικίλα θέματα που αφορούν την ανδρική και γυναικεία παρουσία στο Κράτος της θάλασσας, ενώ δεν λείπουν και οι γενικότερες μελέτες που αφορούν είτε τις αρχειακές πηγές στο Κέντρο και στην περιφέρεια είτε τα θαλάσσια και χερσαία σύνορα.

Περιεχόμενα

Πρόγραμμα συνεδρίου
Aliki Nikiforou, Fonti archivistiche dello Stato da mar di Venezia nell’Archivio di Stato di Corfù, 1386- 1797
Carlo Cetteo Cipriani, «Ne interponiamo i n.ri più vivi uffici per il solito loro pieno condono». Disertori veneziani a Ragusa fine del XVIII secolo
Danijela Doblanovic Suran, Le madrine “importanti”. I legami spirituali dei Capitani e del cancelliere di Sanvincenti
Marija Mogorovic Crljenko, From Love to Violence: Relationships between women and men in Istrian matrimonial proceedings in the first half of the 15th century
Lena Sadovski, Le donne di Spalato e i loro spazi di autonomia nella vita quotidiana a cavallo tra il Quattro e il Cinquecento
Roberto Dapit, Su una damiglia di dragomanni veneti nella seconda metà del Settecento
Theodora Zapheiratou, The female presence in two Notarial Codes dating back to the 16th century from the Archives of Cephalonia
Giovanna Paolin, Caterina, una donna in lotta contro i poteri nella Zara del Settecento
Dimitra Papageorgiou, La donna nella società di Parga nella seconda metà del XVIII secolo
Stathis Birtachas, Un ambiente culturale per soli uomini: letterati, dissidenti e inquisitori a Creta (1568-1572). Un primo approccio
Panajota Tzivara, I diritti di una donna alla luce degli stereotipi del potere maschile (XVIII secolo)
Sanja Roic, Tre medici cittadini e le loro mogli di fronte all’epidemia di peste a Spalato
Anna Falcioni, Sigismondo Pandolfo Malatesti capitano di ventura della Serenissima per la crociata antiturca in Morea (1464-1466)
Chrysovalantis Papadamou, The dubious Practices of a Cypriot Hieromonk in Istria and his Prosecution by the Roman Inquisition (1589)
Gerassimos Pagratis, La presenza delle donne nell’economia di Corfù veneziana nella prima età moderna
Nikos Kapodistrias, Prove di forza contro sudditi prepotenti. Criticità, dinamiche e ripercussioni del dominio veneziano nelle isole Ionie a fine XVIII secolo
Despina Vlassi, Vita di donne a Cefalonia al tempo della Serenissima: un affare d uomini
Ivan Majnaric, A new class in the making? Zadar Commoners and the Venetian Administration in the first half of the 15th century
Katerina Konstantinidou, L’incontro di un uomo con una donna, il loro matrimonio e la sua drammatica conclusione: alcune riflessioni sulla pratica di annullamento di un matrimonio ortodosso nella Corfù settecentesca
Alessia Ceccarelli, La comunità genovese di Famagosta
Ante Birin, I servi nella Sebenico medievale: persone, relazioni, migrazioni
Lidia Cotovanu – Cristian Luca, En visite chez un résident grec de Venise: l’environnement domestique de Panos Hiéromnimon, l’ami des Cantacuzène valaques (+1691)
Giovanna Paolin, Confini d’acqua e confini di terra nel nordest adriatico tra Cinque e Seicento

Scritti di amici per Despina Vlassi – Κείμενα των φίλων της Δέσποινας Βλάσση

Bruno Crevato-Selvaggi, Κατερίνα Κωνσταντινίδου (επιμ.), Tra Cefalonia e Venezia. Scritti di amici per Despina Vlassi – Μεταξύ Κεφαλονιάς και Βενετίας. Κείμενα των φίλων της Δέσποινας Βλάσση, Venezia Βενετία: La Musa Talìa Editrice, 2024, σ. 650, 17Χ24 εκ., ISBN 979-12803841-95

Πρόκειται για έναν εντυπωσιακό σε μέγεθος τόμο, αφιερωμένο στην Δέσποινα Βλάσση, πρώην βιβλιοθηκάριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Πτυχιούχος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Δ.Β. ειδικεύτηκε στην ιστορία στο Ελληνικό Ινστιτούτο. Έχει συμμετάσχει σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα, στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και θεματικών εκθέσεων και στην επιμέλεια των εκδόσεων του Ινστιτούτου. Τα ενδιαφέροντα και η έρευνά της αφορούν κυρίως την ιστορία της Κεφαλονιάς στα χρόνια των Ενετών και την ιστορία της Ελληνικής Αδελφότητας της Βενετίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ / ΙNDICE

/Bruno Crevato-Selvaggi – Katerina Konstantinidou, Presentazione
Bruno Crevato-Selvaggi – Kατερίνα Κωνσταντινίδου, Παρουσίαση
Bibliografia di Despina Vlassi / Εργογραφία Δέσποινας Βλάσση
Γεώργιος Φ. Αντζουλάτος, Μαρτυρίες για τα ιερά λείψανα των Αγίων Γρηγορίου, Θεοδώρου και Λέοντος στη Βενετία του ύστερου Μεσαίωνα
Bruno Crevato-Selvaggi, Fasti ionici. L’organizzazione politico-amministrativa delle isole Ionie veneziane
Charalambos Gasparis, The building of a Barca (1345-1346): A Medieval Vessel ih the Eastern Mediterranean
Σταύρος Γριμάνης, Μία έκδοση από το τυπογραφείο του Άλδου Μανούτιου (1516) στην βιβλιοθήκη του Γαβριήλ Σεβήρου
Nikos Kapodistrias, «Notta delli prepotenti di Ceffalonia». Identità e relazioni sociali della violenza nelle isole greche di fine XVIII secolo
Ουρανία Καραγιάννη, Μαρία Καγιάνη και Ανδρέας Χαλικιόπουλος: αρχειακή αποτύπωση της υλικής ζωής μίας ελληνικής οικογένειας στη Βενετία (β΄ μισό 17ου αιώνα)
Nicolas Karapidakis, Élites des villes et pouvoirs quasi-étatiques. Milites, barones, archontes et les villes en Grèce médiévale (13eme-15eme s.)
Σπύρος Χρ. Καρύδης, Constitutio de vitae et moribus sacerdotum tam grecorum quam latinorum. Mία απόπειρα αποκατάστασης της ηθικής ακεραιότητας του κερκυραϊκού κλήρου στις αρχές του 16ου αιώνα
Marianna Kolyvà, Attività cantieristica a Zante: arsenale, arsili e squeri (prima metà del Cinquecento)
Kατερίνα Κωνσταντινίδου, Η Πανώλη, ο Ιστορικός και το Βενετικό Kρατικό Αρχείο
Kostas E. Lambrinos, Forgiare il destino collettivo: formazione e profilo del ceto dei cittadini nella società veneto-cretese (secc. XV-XVII)
Eugenia Liosatou, Pietro Franceschi e gli ultimi consulti della Serenissima nello Stato da mar
Δωρα Μαρκατου, Μνήμη Ηλία Μανιάτη στο Ληξούρι
Ιωάννης Δ. Μεσολωράς, Αναφορά στη Ορθόδοξη τελετουργία των Παθών (Μεγάλη Πέμπτη) στην βενετοκρατούμενη Κεφαλονιά
Panagiotis Michailaris, Il lazzaretto-fantasma di Santa Maura / Leucade (XVIII secolo)
Despoina Stef. Michalaga, I vescovi ortodossi della Morea sotto il dominio veneziano (1685-1715): i tradizionalisti, i filo-veneziani, gli autonomisti
Νίκος Γ. Μοσχονάς, Επίθεση Μαλτέζων πειρατών σε κεφαλονίτικο πλοίο (Φεβρουάριος 1768)
Στάθης Μπίρταχας, Η οδύσσεια ενός ουνίτη κληρικού και μισιονάριου στην Ευρώπη των πρώιμων νεότερων χρόνων: Ιωάννης-Ιερόθεος Στάης από τη Σίφνο (1661-1744)
Gerassimos D. Pagratis, La marina mercantile dei Greci sudditi di Venezia nel XVI secolo. Questioni di metodologia della ricerca
Angeliki Panopoulou, Στοχεύοντας στη συλλογική δασοκομία. Ο διορισμός δασοφυλάκων στη βενετική Πελοπόννησο
Ασπασία Παπαδάκη, Το αξίωμα του μεγάλου καγκελλάριου στον διοικητικό μηχανισμό της βενετικής Κρήτης
Irene Papadaki, Dal Mediterraneo orientale alla Biblioteca vaticana: i manoscritti donati da Baldassare Maria Remondini ai pontefici Clemente XII e Benedetto XIV
Anastasia Papadia-Lala, Consigli di Comunità e Assemblee nel Levante greco-veneziano (secoli ΧΙΙΙ-ΧVIII). Sedi, uomini, istituzioni
Πέτρος Πετράτος, Oι επτανήσιοι πληρεξούσιοι στην Αθήνα (1864) και ο «ιερός αγών»
Guillaume Saint-Guillain, La mort du comte Richard de Céphalonie : les témoignages de la Chronique de Morée et d’un document peu connu
Nikos Skoutelis, Progetti di riuso per gli arsenali levantini
Σπύρος Θ. Τακτικός, «Visitata et consolata da rappresentante d’auttorità». Η επιθεώρηση του γενικού προνοητή Filippo Pasqualigo στην Κεφαλονιά (Μάρτιος 1607)
Rita Tolomeo, Testimonianze sulla presenza dei Latini a Creta veneziana
Κώστας Γ. Τσικνάκης, I Cretesi contro Venezia e contro l’Italia. Tο ιταλικό ενδιαφέρον για τα μνημεία της βενέτικης περιόδου της Κρήτης και οι αντιδράσεις για τις κατεδαφίσεις τους
Angeliki Tzavara, Il medico Bernardin Tipaldo tra Cefalonia, Padova e Venezia
Panajota Tzivara, Figli primogeniti e figli adottivi di Venezia: voci critiche dai sudditi veneti dello Stato da mar (XVIII sec.)
Gogo Varzelioti, Il teatro al servizio della politica religiosa dei Gesuiti nel mar Egeo (secoli XVII-XVIII)
Alfred Vincent, Food and Society in Venetian Crete through the Eyes of Zuanne Papadopoli
Marino Zorzi, Marino Cavalli a Candia durante la guerra di Cipro
Indice dei nomi latini / Eυρετήριο Ονομάτων στα Ιταλικά
Eυρετήριο Ονομάτων στα Ελληνικά / Indice dei nomi greci

XII Convegno internazionale. Venezia e il suo Stato da mar. Venezia 22-24 febbraio 2024

XII Convegno internazionale. Venezia e il suo Stato da mar.
Oralità, scrittura, lingua, letteratura nello Stato da mar.
Venezia, 22-24 febbraio 2024

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

07-venezia-stato-da-mar-2024-1Λήψη

Εισαγωγή στη Λατινοκρατία

Φωτεινή Πέρρα, Εισαγωγή στη Λατινοκρατία. Ελλάδα και Κύπρος (1191-1571 μ.Χ.). Συνοπτική ιστορική επισκόπηση, Αθήνα: Παπαζήσης, 2023, σ. 332, 14Χ21 εκ., ΙSBN 9789600240238

Στο βιβλίο επιχειρείται μία επισκόπηση της εποχής των Δυτικών Κυριαρχιών ή αλλιώς Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο, καθώς και στην Κύπρο. Μετά το 1204 στη θέση της άλλοτε κραταιάς αυτοκρατορίας οι λατίνοι κυρίαρχοι εδραίωσαν μικρές ηγεμονίες με στόχο να προωθήσουν τις στρατιωτικές και πολιτικές φιλοδοξίες τους. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα, νέοι κατακτητές από τη Δύση προστέθηκαν ή πήραν τη θέση των προηγουμένων, φέρνοντας μαζί τους και εφαρμόζοντας θεσμούς και ήθη των δικών τους τόπων. Οι δυτικοί κατακτητές σε κάθε περίπτωση ήρθαν σε επαφή με τους ελληνικούς πληθυσμούς που εγκαταβιούσαν στα άλλοτε βυζαντινά εδάφη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία αλληλεπίδραση μεταξύ των ξένων και του ντόπιου πληθυσμού, άλλοτε με θετικό και άλλοτε με αρνητικό πρόσημο. Σκοπός αυτού του βιβλίου, κατά τη συγγραφέα, είναι να καταδείξει μεταξύ άλλων και τα επιμέρους στοιχεία της αλληλεπίδρασης αυτής τα οποία διαμόρφωσαν την περίοδο της Λατινοκρατίας, που καταλαμβάνει ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέρος στην ιστορία του ύστερου μεσαιωνικού και του πρώιμου νεότερου Ελληνισμού. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Περιεχόμενα
Πρόλογος
Ι. Προς την Λατινοκρατία: Ιστορική επισκόπηση των εξελίξεων στην Νοτιο-Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα
Το Βυζάντιο και η νορμανδική απειλή
Πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις του ύστερου Βυζαντίου με το δυτικό κόσμο
Βυζάντιο και Βενετία: Κομνηνοί, Άγγελοι, Λασκαρίδες, Παλαιολόγοι και το «διάλειμμα» της Λατινικής Αυτοκρατορίας (1204-1261)
Σχέσεις μεταξύ Βυζαντίου και άλλων ιταλικών δημοκρατιών (Γένοβα, Πίζα)
Διπλωματικές και θρησκευτικές προσπάθειες για την άρση του σχίσματος των δύο εκκλησιών
Νέα απόπειρα για άρση του σχίσματος: Η Σύνοδος της Φερράρας-Φλωρεντίας
Προσπάθειες για την προσέλκυση δυτικής βοήθειας εναντίον των Οθωμανών
ΙΙ. Η Άλωση του 1204, η λατινική κατάκτηση, το Πριγκιπάτο της Αχαΐας και το Δουκάτο των Αθηνών/Θηβών
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 και η σταδιακή εξάπλωση των Λατίνων κατακτητών
Η κάθοδος των Σταυροφόρων στη Νότια Ελλάδα και η ίδρυση των πρώτων λατινικών κρατιδίων
Η ίδρυση του πριγκιπάτου της Αχαΐας
Η δυναστεία των Βιλλ(ε)αρδουίνων
Οι επίγονοι του Γουλιέλμου Β’ Βιλλαρδουίνου, η κυριαρχία των Ανδεγαυών και το τέλος της δυναστείας
Η οργάνωση και η διακυβέρνηση της ηγεμονίας του Μορέως – οι «Ασσίζες της Ρωμανίας» – η θέση των επιφανών γυναικών κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας στο νότιο ελλαδικό χώρο
Οι διάδοχοι των Βιλλαρδουίνων και το τέλος του Πριγκιπάτου
Η ίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών/Θηβών και η δυναστεία των ντε λα Ρος(Δελαρός)
Η Καταλανική Εταιρεία και οι Ατζαγιόλι. Το τέλος του Δουκάτου της Αττικο-Βοιωτίας
ΙΙΙ. Η Λατινοκρατία στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο (Δουκάτο της Νάξου), στην Κρήτη, στα Επτάνησα και στις νότιες Σποράδες (Δωδεκάνησα)
Το Δουκάτο του Αιγαίου/της Νάξου («Αρχιπελάγους») και οι Σανούδοι
Η δυναστεία των Κρίσπων (Crispi)
Η Βενετοκρατία στην Κρήτη και η πολιτισμική της άνθηση
Επαναστατικά κινήματα στην Κρήτη κατά των Βενετών
Η Λατινοκρατία στην Εύβοια έως τις απαρχές της βενετικής διεκδίκησης
Η βενετική κυριαρχία στην Εύβοια / Negroponte
Η γενοβέζικη παρουσία στο Αιγαίο
Οι Γατελούζοι στη Λέσβο και η γενοβέζικη παρουσία σε άλλα νησιά
Η Λατινοκρατία στα Επτάνησα
Οι Ορσίνι και οι Τόκκοι
Το Τάγμα των Ιωαννιτών ιπποτών στις Νότιες Σποράδες (Δωδεκάνησα)
IV. Η λατινική κατάκτηση (1191-1192) και οι πρώτοι αιώνες της Λατινοκρατίας στην Κύπρο – Η φραγκική περίοδος των Λουζινιανών (1192-1489)
Από την βυζαντινή στηνλατινοκρατούμενη Κύπρο
Η φραγκική περίοδος: οι πρώτοι Λουζινιανοί (Lusignan)
Η περίοδος από τη βασιλεία του Ούγου Δ’ έως τη βασιλεία του Πέτρου Β’ (1324-1382)
Οι βασιλείς Ιάκωβος Α’ (1382-1398) και Ιανός (1398-1432)
Οι μαμελουκικές εισβολές στην Κύπρο (1424-1426)
Η τελευταία περίοδος της δυναστείας των Λουζινιανών (1432-1473/1489)
Το τέλος της φράγκικης κυριαρχίας – Αικατερίνη Κορνάρο
Οι θεσμοί του φραγκικού βασιλείου και η κοινωνική διαστρωμάτωση επί Λουζινιανών
Η πνευματική ζωή – ιστοριογραφία και λογοτεχνία – οι «Ασσίζες» της Κύπρου
V. Η Λατινοκρατία στην Κύπρο – Η βενετική περίοδος (1489-1570/71)
Εξωτερική ιστορία
Η οθωμανική κατάκτηση της Κύπρου (1570/71)
Η διοικητική οργάνωση
Το δικαστικό σύστημα και το δίκαιο των «Ασσιζών»
Η στρατιωτική οργάνωση
Οι βενετικές οχυρώσεις στην Κύπρο
Δημόσια οικονομικά και οικονομία της Κύπρου
Κοινωνική οργάνωση
Η Εκκλησία – σχέσεις Ορθοδόξων και Καθολικών στη μεγαλόνησο
Ο πνευματικός βίος στη βενετοκρατούμενη Κύπρο και ο Ιάκωβος Διασσωρινός
Επίλογος
Βιβλιογραφία – Βραχυγραφίες
Πηγές
Βοηθήματα
Πίνακες κοσμικών-εκκλησιαστικών Λατίνων ηγεμόνων στον ελλαδικό χώρο και στην Κύπρο (τέλη 12ου-2ο μισό 16ου αι.)

Η “φύση των πραμάτω”

Στέφανος Κακλαμάνης (επιμ.), Η “φύση των πραμάτω”: Από τη γένεση στη διάχυση και την πρόσληψη του Ερωτόκριτου, Σητεία: Στέγη Βιτσέντζος Κορνάρος, 2023

Στον τόμο περιλαμβάνονται τα πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Σητεία στις 22-24 Ιουλίου 2022. Περιέχει 17 μελέτες έγκριτων μελετητών του «Ερωτόκριτου», οι οποίες πραγματεύονται ένα ευρύτατο πεδίο ειδικών θεμάτων. Ο τόμος, όπως σημειώνει ο επιμελητής, «σηματοδοτεί τον τρίτο κατά σειρά σταθμό μιας πορείας που ξεκίνησε το 2003 στο Ηράκλειο/Ρέθυμνο και συνεχίστηκε το 2015 και το 2022 στη Σητεία, τη γενέτειρα του ποιητή Βιτσέντζου Κορνάρου… καρπός της οποίας είναι τρεις τόμοι Πρακτικών με πάνω από εξήντα εργασίες».

Περιεχόμενα
Στέφανος Κακλαμάνης, Πρόλογος
Χαιρετισμός εκ μέρους της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου από τον Γενικό Γραμματέα κ. Βασίλειο Παπαδόπουλο
Χαιρετισμός, Αλίκη Γαλανάκη και Γιώργος Γαλανάκης
Στέφανος Κακλαμάνης, Η «φύση των πραμάτων» στον Ερωτόκριτο
Βασίλης Παπαδόπουλος, Πόλεμος και ειρήνη στον Ερωτόκριτο. Ένας κώδικας τιμής που χάθηκε
Γιάννης Κιουρτσάκης, «Ο ατελειωτος διάλογος της ελληνικής ιστορίας». Ξαναδιαβάζοντας τον «Ερωτόκριτο» του Σεφέρη
Ulrich Moennig, Το λογοτεχνικό είδος του «Ερωτόκριτου» και η θεωρία των ειδών
Παναγιώτα Βασιλάκη, «Ερωτόκριτος-Ιμπέριος»: Από το πρότυπο σύνθεσης στην πρωτότυπη δημιουργία
Ερρικα Ανδρουλάκη, Απεικονίσεις της φιλιάς στον «Ερωτόκριτο» και στα Trattati d’amore
Μαρία Χριστιάνα Πάσσου, Αναζητώντας το ποιμενικό αποτύπωμα στον «Ερωτόκριτο»
Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα, Η παραδοξολογία της φωτιάς στον «Ερωτόκριτο»
Δημήτρης Παραδουλάκης, Από το εκκλησιαστικό κήρυγμα στην ποιητική τέχνη: Κύριλλος Λούκαρις και Βιτσέντζος Κορνάρος
Tudor Dinu, Η υποδοχή του «Ερωτόκριτου» στον ρουμανόφωνο χώρο τον 18ο και το πρώτο μισό του 19ου αιώνα
Νίκος Μαυρέλος, Οι μεταμορφώσεις του μυθιστορηματικού είδους από τον «Ερωτόκριτο» στο «Φιλοθέου Πάρεργα»
Γιάννης Ξούριας, «Αυτή η φλόγα της καρδιάς»: από τον «Ερωτόκριτο» στα φαναριώτικα στιχουργήματα και τραγούδια
Ευριπίδης Γαραντούδης, Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης και ο «Ερωτόκριτος»
Κωνσταντίνος Μπόμπας, Η πολυδιάστατη προοπτική της συλλογικής μετάφρασης του «Ερωτόκριτου» στα γαλλικά. Μεταφραστικές μνήμες και πολιτισμικές προβολές
Cristiano Luciani, Ο «Ερωτόκριτος»: μετάφραση στα ιταλικά και ζητήματα ποιητικής
Αθανάσιος Ζαγκότης, Αμφι-Θέατρο, μεταπολίτευση, νεοελληνικό θέατρο: Ο «Ερωτόκριτος» του Σπύρου Ευαγγελάτου στο κομβικό σημείο
Σταματία Λαουμτζή και Ulrich Moennig, Διπλή ματιά: ο σκηνοθέτης ερμηνεύοντας, ο ερμηνευτής σκηνοθετώντας. Ο Μιχάλης Πιερής και ο «Ερωτόκριτος»

Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας

Έλλη Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας – Ιστορία και πολιτική, Αθήνα: Εστία, 2023, σ. 290, 14Χ21εκ., ISBN 978 960 0519013

Στο βιβλίο η σ. επιχειρεί, εστιάζοντας στο παράδειγμα της Κέρκυρας, την ανασύνθεση της αποικιοκρατικής πολιτικής της Βενετίας στον ελληνικό χώρο και της επίδρασής της στην ελληνική κοινωνία, στους θεσμούς, στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην άμυνα και την οικονομία. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση μιας μακράς περιόδου της ιστορίας του τόπου μας, που διήρκεσε τέσσερις αιώνες (1386-1797) και επεκτάθηκε κατά εποχές όχι μόνο στα νησιά του Ιονίου αλλά και σε άλλα εδάφη του ελλαδικού χώρου.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Α. Κοινωνία και θεσμοί
Διαμόρφωση του Συμβουλίου της Κοινότητας
Διοικούντες και διοικούμενοι
Η κοινωνική θέση των χωρικών
Εντάσεις μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών
Χριστιανοί εναντίον Εβραίων
Κοινωνικές συμπεριφορές
Β. Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση
Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση εντός και εκτός του νησιού
Δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση
Γ. Στρατιωτικές υποχρεώσεις, οχυρώσεις και άμυνα
Νέα φρουριακή αρχιτεκτονική
Η αστική εγκατάσταση των Κερκυραίων πριν και μετά την κατασκευή του τείχους
Η ίδρυση κοινωφελών ιδρυμάτων συνέπεια της νέας αντιμετώπισης της πόλης
Δ. Οικονομία: Ένας πρώιμος «μερκαντιλισμός»
Παραγωγή
Εμπόριο
Μερικά συμπεράσματα
Βιβλιογραφία

Αντώνιος Βραχλιώτης. Ένας λησμονημένος Προσολωμικός

Νάσος Βαγενάς, «Αντώνιος Βραχλιώτης. Ένας λησμονημένος Προσολωμικός» στο Έργα της αγάπης. Τιμητικός τόμος για τον Χ. Λ. Καράογλου, Σμίλη, Αθήνα 2023, σ. 155-163.

Ο σ. αναφέρεται στην περίπτωση του Κερκυραίου προσολωμικού ποιητή Αντωνίου Βραχλιώτη (1788-1848), το έργο του οποίου βρισκόταν θαμμένο, σε χειρόγραφη μορφή, εδώ και περισσότερο από ενάμιση αιώνα και οι μόνες πληροφορίες γι’ αυτόν προέρχονταν από το σύντομο βιογραφικό σημείωμα που είχε συντάξει ο Παναγιώτης Χιώτης στα Ιστορικά Απομνημονεύματα Επτανήσου. Η ανεύρεση του αρχείου του εμπλούτισε τις έως τώρα γνώσεις μας για τον ποιητή, την παιδεία, τις γνωριμίες, το έργο του. Ο σ. ετοιμάζει φιλολογική έκδοση των ποιητικών έργων του Βραχλιώτη (πρωτότυπων και μεταφράσεων. Στο άρθρο παραθέτει ορισμένα δείγματα, αντιπροσωπευτικά της δουλειάς του, μεταγράφοντάς τα στο μονοτονικό και εκσυγχρονίζοντας την ορθογραφία τους.

Το άρθρο διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.academia.edu/113175683/
Για τον τιμητικό τόμο και τα περιεχόμενά του βλ. https://www.politeianet.gr/books/9786182110515-sullogiko-smili-erga-tis-agapis-359342

Manthos Ioannou, Storia della sciagura e schiavitù della Morea

Eugenia Liosatou (a cura di), Manthos Ioannou, Storia della sciagura e schiavitù della Morea. Testo, commento e glossario, Venezia, Edizioni Ca’Foscari 2023, σ. 210, 17Χ24 εκ.

Αντικείμενο του βιβλίου είναι η Iστορία περί της συμφοράς και της σκλαβιάς (αιχμαλωσίας) του Μορέως, που έγραψε ο Μάνθος Ιωάννου, ένα ιστορικό ποίημα γραμμένο στα ελληνικά το οποίο αναφέρεται στον πόλεμο του Μορέα (1714-18), τότε που οι Οθωμανοί Τούρκοι ανέκτησαν την κυριαρχία τους στην Πελοπόννησο, η οποία από τα τέλη του 17ου αιώνα είχε αποτελέσει τμήμα των υπό βενετική κυριαρχία ελληνικών εδαφών.
Το ποίημα, τυπώθηκε στη Βενετία για πρώτη φορά το 1725-26 και επανεκδόθηκε πολλές φορές, με διαφορετικούς τίτλους, μέχρι τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Πρωταγωνιστής σε πρώτο πρόσωπο των περιγραφόμενων γεγονότων είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος παρέχει μια επισκόπηση του πολέμου, συνοδευόμενη από διάφορες πληροφορίες για την κήρυξη του πολέμου, τα πολεμικά γεγονότα, τους πρωταγωνιστές, τις τοποθεσίες, τα αίτια της πτώσης του Ναυπλίου και τη στάση του ελληνικού πληθυσμού απέναντι στους Ενετούς και τους Τούρκους.
Στο βιβλίο εξετάζονται, στο εισαγωγικό μέρος, το ιστορικό-λογοτεχνικό πλαίσιο του έργου και τα εκδοτικά του προβλήματα με στόχο την αποκατάσταση του κειμένου με βάση την έκδοση του 1779 και τις επόμενες του 1784, 1789, 1814, 1875. Ακολουθεί η κριτική έκδοση του κειμένου και στη συνέχεια τα σχόλια και το απαραίτητο γλωσσάρι. Σε παράρτημα δίνονται σε χρονολογική σειρά οι τίτλοι όλων των εκδόσεων του έργου από το 1725-26 έως το 1980.

Περιεχόμενα

Premessa
1 L’edizione del 1779 e la tradizione editoriale
2 Manthos Ioannou
3 Note sul genere letterario
Storia della sciagura e schiavitù della Morea. Testo e apparato critico
4 Commento
Glossario
Appendice
Titoli delle varie edizioni della “Storia della sciagura e schiavitù della Morea”
Bibliografia

Το βιβλίο, διαθέσιμο σε μορφή pdf στην ακόλουθη διεύθυνση: https://edizionicafoscari.unive.it/en/edizioni4/libri/978-88-6969-732-6/

Για άλλες εκδόσεις του Ca’Foscari, βλ. https://edizionicafoscari.unive.it/en/edizioni4/collane/studi-e-ricerche/

Ιncroci di sguardi. Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri

Incroci di sguardi. Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri / gli altri nello sguardo dello Stato da Mar e altri contributi. Atti del 10o convegno internazionale Venezia e il suo Stato da mar / Venice and its Stato da Mar, Venezia/Venice, 7-8-9 aprile 2022, a cura di Bruno Crevato-Selvaggi – Despina Vlassi, Roma, Società Dalmata di Storia Patria, 2023

Στον τόμο δημοσιεύονται εισηγήσεις ανακοινώσεις του 10ου διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία τον Απρίλη του 2022 με γενικό τίτλο «Venezia e il suo Stato da mar» και ειδικότερο θέμα «Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri / gli altri nello sguardo dello Stato da Mar».

Περιεχόμενα τόμου

Bruno Crevato-Selvaggi -Despina Vlassi, Presentazione.
Salvatore Ciriacono, Veneziani, Ebrei, Armeni. Il commercio veneziano alla prova sul finire della Repubblica.
Toni Veneri, Fuori dal Palazzo: lo sguardo di poeti e poetesse rinascimentali sullo Stato da mar.
Giovanna Paolin, Alcune note su donne e monache nell’Istria veneta.
Luigi Alonzi, Intorno allo Stato da mar: il viaggio del bailo Giorgio Giustinian da Costantinopoli a Venezia (1627).
Giulia Giamboni, Costruzioni di identità. Donne, religione, e società nella Zara del Trecento.
Katerina Konstantinidou, Gerarchie amministrative e conflitti tra ufficiali veneziani nel contesto di una disastrosa epidemia a Santa Maura (1743).
Angeliki Tzavara, Espressioni di devozione e carità attraverso i testamenti redatti a Modone e Corone nel XIV secolo.
Carlo Cetteo Cipriani, Venezia vista da Ragusa, al crepuscolo.
Panajota Tzivara, Dalla retorica dell’adulazione alla retorica di riconoscenza: Greci laureati di Padova ringraziano i loro mecenati.
Despina Vlassi, I nuovi abitanti di Cefalonia dopo le guerre veneto-turche del XVI secolo e il loro inserimento nel tessuto socio-economico dell’isola.
Gerassimos Pagratis, Gli Ebrei di Corfù nella prima età moderna: status sociale, privilegi e storiografia.
Iva Grgić Maroević – Sanja Roić, Due sguardi dallo Stato da mar sull’entroterra dalmata. La risposta di Giovanni Lovrich al “Viaggio in Dalmazia” di Alberto Fortis.
Alessia Ceccarelli, I Giustiniani di Chio nello Stato da mar (secc. XVII-XVIII).
Marianna Kolyvà, “Essendo pochissimi i veri natii di quel luogo”. Mutamenti della popolazione a Zante (fine Quattrocento – prima metà Cinquecento).
Lia de Luca, Perasto e Venezia: legate dal mare.
Michele Santoro, La marinarezza bocchese. Traffici e pratiche culturali nelle Bocche di Cattaro (secoli XV-XVII).
Dimitra Papageorgiou, Incroci di sguardi: collaborazione e divergenze nell’amministrazione di Parga fra la Repubblica di Venezia e i suoi sudditi parginoti nella seconda metà del XVIII secolo.
Simona Nicolosi, Tra sacro e mondano: i missionari cattolici al servizio del poeta Miklós Zrínyi alla metà del XVII secolo.
Andreas Gottsmann, Uno sguardo da Vienna. I viaggi dei membri della casa imperiale a Venezia 1815-1822.

Πρόγραμμα συνεδρίου: https://venetocrazia.wordpress.com/2022/03/23/10-convegno-internazionale-venezia-e-il-suo-stato-da-mar-venezia-7-9-aprile-2022/

Διεθνές Συνέδριο: «Φιλολογικά και μουσικά σαλόνια στην Ιταλία και στον ευρωπαϊκό χώρο (18ος – 19ος αι.)»

Το Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ διοργανώνει, υπό την αιγίδα της Κοσμητείας της Φιλοσοφικής Σχολής, Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Φιλολογικά και μουσικά σαλόνια στην Ιταλία και στον ευρωπαϊκό χώρο (18ος – 19ος αι.)» (Τετάρτη 13 και Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023 στο Αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής, Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023 στις αίθουσες 209 και AULA της Φιλοσοφικής Σχολής).

27-programma_synedrioy-filologika_kai_moysika_saloniaΛήψη

Presentazione del libro: Storia della sciagura e schiavitù della Morea

Università Ca’Foscari. Dipartimeno di Studi Umanistici
Incontri di Lingua e cultura neogreca

Presentazione del libro:
Manthos Ioannou, Storia della sciagura e schiavitù della Morea. Testo, commento e glossario a cura di Eugenia Liosatou, Edizioni Ca’ Foscari, Venezia 2023.

5 dicembre 2023, ore 16.30
Sala Geymonat Palazzo Malcanton Marcorà Dorsoduro 3484/d
Venezia

25-presentazione-del-libroliosatou-manthosΛήψη