Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας

Έλλη Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας – Ιστορία και πολιτική, Αθήνα: Εστία, 2023, σ. 290, 14Χ21εκ., ISBN 978 960 0519013

Στο βιβλίο η σ. επιχειρεί, εστιάζοντας στο παράδειγμα της Κέρκυρας, την ανασύνθεση της αποικιοκρατικής πολιτικής της Βενετίας στον ελληνικό χώρο και της επίδρασής της στην ελληνική κοινωνία, στους θεσμούς, στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην άμυνα και την οικονομία. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση μιας μακράς περιόδου της ιστορίας του τόπου μας, που διήρκεσε τέσσερις αιώνες (1386-1797) και επεκτάθηκε κατά εποχές όχι μόνο στα νησιά του Ιονίου αλλά και σε άλλα εδάφη του ελλαδικού χώρου.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Α. Κοινωνία και θεσμοί
Διαμόρφωση του Συμβουλίου της Κοινότητας
Διοικούντες και διοικούμενοι
Η κοινωνική θέση των χωρικών
Εντάσεις μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών
Χριστιανοί εναντίον Εβραίων
Κοινωνικές συμπεριφορές
Β. Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση
Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση εντός και εκτός του νησιού
Δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση
Γ. Στρατιωτικές υποχρεώσεις, οχυρώσεις και άμυνα
Νέα φρουριακή αρχιτεκτονική
Η αστική εγκατάσταση των Κερκυραίων πριν και μετά την κατασκευή του τείχους
Η ίδρυση κοινωφελών ιδρυμάτων συνέπεια της νέας αντιμετώπισης της πόλης
Δ. Οικονομία: Ένας πρώιμος «μερκαντιλισμός»
Παραγωγή
Εμπόριο
Μερικά συμπεράσματα
Βιβλιογραφία

Οι ποιμαντικές επισκέψεις των μεγάλων πρωτοπαπάδων στην Κέρκυρα 1682-1721, 1738-1740

Γεράσιμος Δημουλάς, Οι ποιμαντικές επισκέψεις των μεγάλων πρωτοπαπάδων στην Κέρκυρα 1682-1721, 1738-1740. Έκδοση αρχειακών πηγών, Κέρκυρα 2023, σ. 464 + 61 εικόνες + 18 σχέδια + 8 έγγραφα, 17Χ24 εκ., ISBN 978-618-00-4791-2

Το βιβλίο αποτελεί την επεξεργασμένη μορφή της διπλωματικής εργασίας του συγγραφέα και εκδότη, την οποία κατέθεσε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών». Στον τόμο εκδίδονται αρχειακά τεκμήρια δύο χρονικών περιόδων, των ετών 1682-1721 και των ετών 1738-1740, τα οποία αφορούν τις παλαιότερες γνωστές πρωτοπαπαδικές επισκέψεις των ναών και μονών του νησιού της Κέρκυρας. Πρόκειται, πιο συγκεκριμένα, για τα πρακτικά των επιθεωρήσεων που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας πέντε μεγάλων πρωτοπαπάδων, του Χριστόδουλου Βούλγαρη, του Αναστασίου Αυλωνίτη, του Παναγιώτη Βούλγαρη, του Σπυρίδωνος Βούλγαρη Α΄ και του Ιωάννη Βούλγαρη. Η έκδοση των πρακτικών των παλαιότερων χρονικά πρωτοπαπαδικών επισκέψεων συμπληρώνει την εκδοτική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει πριν πολλά χρόνια από τον Δημήτριο Καπάδοχο, ο οποίος το 1994 είχε εκδώσει τα πρακτικά της επίσκεψης του 1753-1754 του τότε μεγάλου πρωτοπαπά Σπυρίδωνος Βούλγαρη του Β΄.

Συνέχεια

Νοτάριος Κέρκυρας ιερεύς Αντώνιος Βασιλάς

Μανόλης Δρακάκης – Κατερίνα Κοντοπανάγου (επιμ.), Νοτάριος Κέρκυρας ιερεύς Αντώνιος Βασιλάς. Πρωτόκολλο Β65 1649-1650 Τετράδιο 1ο, Πάτρα: Το Δόντι, 2022, σ. 444, 17Χ24 εκ., ISBN 978-618-5387-64-8

Ο ιερέας και νοτάριος Αντώνιος Βασιλάς έζησε στην πόλη της Κέρκυρας στα μέσα του 17ου αιώνα, μια περίοδο που σημαδεύτηκε από την έναρξη του Κρητικού πολέμου και τη συνακόλουθη σταδιακή άφιξη προσφύγων στα ιόνια νησιά. Άσκησε το νοταρικό λειτούργημα από το 1634 έως το 1666. Οι πράξεις του (συμβόλαια και διαθήκες) σώζονται σε έξι ογκώδεις φακέλους (Συμβολαιογραφικά, φάκ. Β.62-Β.67), στους οποίους φυλάσσονται 58 βιβλία των 50 φύλλων με συμβόλαια και διαθήκες και τρία ευρετήρια.

Στον τόμο που παρουσιάζουμε δημοσιεύεται το πρώτο βιβλίο του φακέλου Β.65 το οποίο περιλαμβάνει πράξεις από 30.6.1649 έως 24.3.1650 ή συνολικά 166 πράξεις. Μέσα από αυτές ρίχνεται φως στο πολύχρωμο μωσαϊκό της κερκυραϊκής κοινωνίας, οικονομίας και τοπογραφίας, καθώς και της προσωπογραφίας της Κέρκυρας.

Στη μεταγραφή και μελέτη του βιβλίου συμμετείχε ομάδα μεταπτυχιακών και υποψηφίων διδακτόρων, τα ονόματα των οποίων δίνονται με αλφαβητική σειρά: Ιγνάτιος Ασσάτωφ, Διαμαντίνα Βασιλάκη, Μαρία Γκίνα, Δήμητρα Γεροντίδου, Παύλος Γκρέμος, Κωνσταντίνος Θωμάς, Βασιλική Κουτσού, Χριστόδουλος Νταβόνης, Ευάγγελος Ντόβας, Τσαμπίκα Πάλλα, Χάρις Πόλκα, Φωτεινή Τσακμάκη, Αναστασία Σαμπαζιώτη.

Η έκδοση περιλαμβάνει εκτενή εισαγωγή, μεταγραφές των πράξεων με τις σχετικές περιλήψεις, αναλυτικά ευρετήρια και ένα παράρτημα με τις περιλήψεις των πράξεων στην αγγλική γλώσσα σε μετάφραση του Γεωργίου Αλεξάκη.

Ιδιωτικές βιβλιακές συλλογές στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα

Παναγιώτα Τζιβάρα, Χαμένες και Κρυμμένες Βιβλιοθήκες. Ιδιωτικές βιβλιακές συλλογές στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα (16ος-18ος αι.), τ. Α΄-Β΄, Εκδόσεις Άτων – Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας, Αθήνα 2022, τ. Α΄, σ. XXXVIII + 520, τ. Β΄, σ. XXIV+340, 20X28 εκ. ISBN SET 978-618-5337-18-6, 978-618-84763-2-5.

Μπορεί κανείς να έχει εικόνα ακριβή της παιδείας των ανθρώπων ενός τόπου όταν δεν γνωρίζει τις αναγνωστικές τους προτιμήσεις και το περιεχόμενο των αποθετηρίων γνώσης, δηλαδή των βιβλιοθηκών τους, με τα βιβλία από τα οποία αντλήθηκαν πνευματικές στρατηγικές και εκπορεύτηκε ιδεολογία; Με το ρητορικό αυτό ερώτημα ξεκινά τον λόγο της η σ. του έργου που παρουσιάζουμε εδώ, το οποίο εστιάζει στην Κέρκυρα, κέντρο του Κράτους της Θάλασσας, στη μακροβιότερη βενετική κτήση της Ανατολής, η οποία για τετρακόσια χρόνια και μια δεκαετία επιπλέον, γνώρισε μόνο Βενετούς κυρίους αλλά συγχρωτίστηκε με ανθρώπους από Ανατολή και Δύση.

Σε μια δίτομη, πολυτελή έκδοση, στην οποία αποτυπώνεται η αισθητική των εκδόσεων Άτων, η σ. μας ξεναγεί στις ιδιωτικές βιβλιοθήκες της βενετοκρατούμενης Κέρκυρας, περιδιαβάζοντας, με όχημα τις αρχειακές πηγές, σε αρχοντικά ευγενών, κελιά μοναχών, γραφεία δοτόρων, σπίτια και καταστήματα εμπόρων. Με διακριτική ματιά, η οποία δεν παραλείπει να επισημάνει και όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία προσδιορίζουν την κοινωνική και οικονομική ταυτότητα των προσώπων, μας συστήνει τους κτήτορες, μας ξεναγεί στα σπίτια τους, μας περιγράφει τις βιβλιοθήκες και το περιεχόμενο τους, μας εξοικειώνει με τον πολιτικό και κοινωνικό τους περίγυρο. Οπως η ίδια σημειώνει, η εργασία θα μπορούσε να έχει τίτλο «Οι βιβλιοθήκες στο Αρχείο», καθώς στηρίζεται κατά κύριο λόγο στο αρχειακό υλικό, διαθήκες και ινβεντάρια, απογραφές δηλαδή κινητής περιουσίας, που είναι θησαυρισμένα στα νοταριακά κατάστιχα. Ο τίτλος όμως «Χαμένες και Κρυμμένες Βιβλιοθήκες» ανταποκρίνεται ακριβώς στο περιεχόμενο του έργου, καθώς άλλες από τις περιγραφόμενες βιβλιοθήκες έχουν πλέον χαθεί οριστικά και άλλες είναι πολύ πιθανόν είτε να βρίσκονται φυλαγμένες σε κάμαρες και «πόρτιγα» κληρονόμων είτε να κρύβονται με διασκορπισμένα τα μέλη τους στις μεγάλες βιβλιοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Συνέχεια

Διατάξεις Λειτουργίας του Συμβουλίου της Πολιτείας της Κέρκυρας, 1422-1797

Διατάξεις Λειτουργίας του Συμβουλίου της Πολιτείας της Κέρκυρας, 1422-1797 – Libro d’ordini del Consiglio della magnifica Città di Corfù, 1422-1797, Έκδοση – σχόλια – ευρετήρια: Ν. Ε. Καραπιδάκης, Εισαγωγή: Φ. Μπαρούτσος, Πρόλογος Αλίκη Δ. Νικηφόρου, Αθήνα, Βιβλιοθήκη των Γενικών Αρχείων του Κράτους 38 – Εθνικό Τυπογραφείο, 2021, σ. 699 + 13 εικ., 17Χ24 εκ.

Στον τόμο, ο οποίος εντάσσεται στη σειρά των εκδόσεων των Γενικών Αρχείων του Κράτους, εκδίδονται οι 322 διοικητικές πράξεις του χειρόγραφου κώδικα Libro d’ordini della città di Corfù, που φυλάσσεται στα ΓΑΚ-Αρχεία Κέρκυρας, στη σειρά Ενετοκρατία, φ. 95. Οι πράξεις αφορούν τις διαδικασίες λειτουργίας του Συμβουλίου των Πολιτών της Κέρκυρας, τοπικό αυτοδιοικητικό όργανο του νησιού όσο αυτό βρισκόταν υπό βενετική κυριαρχία, και καλύπτουν την περίοδο από τον 15ο έως τον 18ο αιώνα, με το κυριότερο μέρος τους να αφορά τους 17ο και 18ο αιώνα. Ο τόμος περιλαμβάνει, επίσης εισαγωγή στο πολιτικό κλίμα της περιόδου και αναλυτικό λεξιλόγιο των θεσμών της κερκυραϊκής πολιτείας από την αρχή της βενετικής κυριαρχίας, το 1386, έως και την περίοδο που καλύπτουν οι πράξεις του κώδικα (1797).

Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται διατάξεις και διοικητικές πράξεις που αφορούν τη λειτουργία του Γενικού Συμβουλίου Πολιτών της Κέρκυρας, του Συμβουλίου των 150 Πολιτών (αργότερα των 60), τη λειτουργία διαφόρων αξιωμάτων και διοικητικών υπηρεσιών που απέρρεαν από τα παραπάνω όργανα. Τα διατάγματα και οι πράξεις διευκρινίζουν τον τρόπο σύγκλησης των Συμβουλίων, τον τρόπο διεξαγωγής των συνεδριάσεών τους, τον τρόπο λειτουργίας τους, τα προσόντα και την κοινωνική ιδιότητα των μελών τους καθώς και τις αρμοδιότητές τους. Περιλαμβάνονται επίσης διατάγματα σχετικά με τη δημιουργία νέων διοικητικών θεσμών, την κατάργηση και τη μετεξέλιξη άλλων. Πολλά διατάγματα αποκαλύπτουν τις εντάσεις και τις οικογενειακές συσσωματώσεις των μελών των Συμβουλίων.

Με την έκδοση των διατάξεων, διαθέτουμε σήμερα συγκεντρωμένο ένα σώμα εγγράφων που αποδεικνύεται πρόσφορο για την κατανόηση πολλών ζητημάτων που σχετίζονται με την υπόσταση των Συμβουλίων της πόλης της Κέρκυρας και των μελών τους. Επίσης, μια ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών για τις οικογένειες και τα άτομα, για τις διοικητικές λειτουργίες, τις νοοτροπίες των κυβερνώντων και των κυβερνώμενων, για την πρόσληψη της πολιτικής και της κατεστημένης αντίληψης για τους θεσμούς.

Την έκδοση πραγματοποίησε ο Ν. Ε. Καραπιδάκης, καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και πρώην πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Την εισαγωγή έγραψε ο Φώτης Μπαρούτσος, επικ. καθηγητής της Ιστορίας της Βενετικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και τον πρόλογο η Αλίκη Δ. Νικηφόρου, τέως διευθύντρια των ΓΑΚ-Αρχείων Κέρκυρας και τ. αναπληρώτρια καθηγήτρια Διαχείρισης Πολιτιστικών αγαθών  στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Σχετικά:

https://ionio.gr/gr/news/23162/

http://www.gak.gr/index.php/el/67-periexomeno-ellinika/arxiki-selida/nea/ky-ektakta-nea/2241-diatakseis-leit-kerk-1422-1797

Ψάλτες στην Κέρκυρα, 16ος-19ος αι.

Σπύρος Καρύδης, «Ψάλτες στην Κέρκυρα, 16ος-19ος αι. Αρχειακά τεκμήρια», Νεοελληνική Μουσική. Ζητήματα Ιστορίας και Ιστοριογραφίας. Με αφορμή τα 50 χρόνια από τον θάνατο του Σπύρου Μοτσενίγου, Κέρκυρα 2021, σ. 93-111.

Μια γνωριμία με τον κόσμο των ψαλτών της Κέρκυρας, κυρίως της περιόδου από τις αρχές του 17ου έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, έναν κόσμο για τον οποίο ελάχιστα ήταν έως τώρα γνωστά, και μια πρώτη προσπάθεια σύνταξης καταλόγου των προσώπων που εμπλέκονταν με την ψαλτική κατά την ίδια χρονική περίοδο. Πηγή αποτελούν τα αρχειακά τεκμήρια που φυλάσσονται στα Αρχεία Νομού Κέρκυρας και στα αρχεία των ναών της πόλης. Από το υλικό που συγκεντρώθηκε αναδεικνύεται μια ποικιλία ζητημάτων που αφορούν τους ψάλτες, όπως η ιδιότητά τους (κληρικοί ή λαϊκοί) και η καταγωγή πολλών εξ αυτών, η πρόσληψή τους για τις τακτικές και τις έκτακτες ανάγκες των ναών, οι υποχρεώσεις τους, ο αριθμός τους ανά ναό, το ύψος της αμοιβής τους και η διακύμανσή της.

Σχετικά : http://users.sch.gr/spykarydis/?p=915 όπου και ψηφιακό αντίγραφο του άρθρου.

Η τέχνη της Δύσης στο έργο του Παναγιώτη Δοξαρά

Ντενίζ Χλόη Αλεβίζου, Η τέχνη της Δύσης στο έργο του Παναγιώτη Δοξαρά. Εικόνες ναού Αγίου Δημητρίου Λευκάδας Μεταφραστικό έργο. Ουρανία ναού Αγίου Σπυρίδωνα Κέρκυρας, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 2021, σ. 302, 17X24 εκ., ISBN 978-960-7498-73-1

Στο βιβλίο η σ. μελετά το γνωστό έργο του Παναγιώτη Δοξαρά της τελευταίας δεκαετίας της ζωής του, έπειτα από μια, δίκην εισαγωγής, επικαιροποιημένη και αναλυτική παρουσίαση των ως σήμερα γνωστών τεκμηρίων για τη ζωή και τη δράση του. Στην εισαγωγική αυτή ενότητα, η σύνθεση και συνεξέταση πληροφοριών και ειδήσεων από τις αρχειακές πηγές, τη βιβλιογραφία, τις επιγραφές και τις υπογραφές σε ζωγραφικά έργα, μαζί με τη μαρτυρία της πρώτης γνωστής βιογραφίας του Δοξαρά, δίνουν τη δυνατότητα σκιαγράφησης της ζωής και του έργου του, αλλά και επισήμανσης όσων συνεχίζουν να παραμένουν ακόμη άγνωστα, αμφίβολα ή αδιερεύνητα.

Η πρώτη ενότητα του βιβλίου αφορά τις τέσσερεις εικόνες που βρίσκονται στον ναό του Αγίου Δημητρίου Λευκάδας. Σε αυτήν συζητούνται θέματα που σχετίζονται με την απόδοσή τους και την χρονολόγησή τους, αναλύονται τα έργα και συγκρίνονται μεταξύ τους, διερευνάται η σύνθεσή τους, σε συσχέτιση με όσα προέκυψαν από την έρευνα για τα δυτικά πρότυπα, στα οποία βασίστηκε ο ζωγράφος.

Συνέχεια

Περίθεια. Πέρα από τη λήθη του χρόνου

Σοφία Ηλία-Σαλβάνου, Περίθεια. Πέρα από τη λήθη του χρόνου, Κέρκυρα 2021, σ. 614, 17Χ24 εκ., ISBN 978-618-00-2707-5

Η παλιά Περίθεια αποτελεί ιστορικό μνημείο και τόπο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς. Πρόκειται για ένα χωριό στο βόρειο ορεινό συγκρότημα της Κέρκυρας, αθέατο από τη θάλασσα και σήμερα ερημωμένο, καθώς οι κάτοικοί του μετακινήθηκαν προς τα πεδινά από τον 19ο αιώνα και μετά.

Στο βιβλίο δημοσιεύεται το πλούσιο αρχειακό υλικό που εντοπίστηκε στα ΓΑΚ Αρχεία Νομού Κέρκυρας. Όπως σημειώνει η σ., για τη συγκέντρωση του υλικού ερευνήθηκαν 46 νοτάριοι της περιφέρειας Όρους και της πόλης, έγγραφα εκκλησιών, ληξιαρχικές πράξεις, το πρωτοπαπαδικό αρχείο, φάκελοι της εγχώριας διαχείρισης, αλλά και επιλεγμένα δικαστικά αρχεία του 19ου αιώνα.

Τα έγγραφα, οι αναγραφές ή τα αποσπάσματα εγγράφων, που δημοσιεύονται στο βιβλίο, παρατίθενται σχολιασμένα και διαιρεμένα σε θεματικές ενότητες όπως: δομημένος χώρος, γένη, φορείς εξουσίας, κοινωνική ζωή, οικονομία και σχέσεις παραγωγής, ναοί και μοναστήρια.

Μέσα από τις δημοσιευόμενες πηγές η σ. επιχειρεί την ανασύνθεση της ζωής του χωριού, της θρησκευτικότητάς του, των οικονομικών δραστηριοτήτων των κατοίκων του, της σχέσης τους και των υποχρεώσεών τους προς τη λατινική Εκκλησία, η οποία κατείχε μεγάλες εκτάσεις γης στην ευρύτερη περιοχή, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τις δημοσιευόμενες αναγραφές.

Τεκμήρια Κρητών προσφύγων από το κερκυραϊκό Αρχείο (1647-1747)

Σπύρος Καρύδης – Παναγιώτα Τζιβάρα, Σταγόνες μνήμης στη θάλασσα των αρχείων. Τεκμήρια Κρητών προσφύγων από το κερκυραϊκό Αρχείο (1647-1747), Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας, Κέρκυρα 2019, σ. 552, 17Χ24 εκ., ISBN 978-618-84763-0-1.
Spyros Karydis – Panajota Tzivara, Gocce di memoria nel mare degli archivi. Testimonianze sui profughi cretesi dall’Archivio di Corfù (1647-1747), Società di Lettura di Corfù, Corfù 2019.

Η έκδοση του βιβλίου συμπίπτει με τη συμπλήρωση 350 χρόνων από τη λήξη του Κρητικού Πολέμου, την οριστική παράδοση της μεγαλονήσου στους οθωμανούς Τούρκους και τον ξεριζωμό χιλιάδων κατοίκων, κυρίως των αστικών κέντρων. Στο βιβλίο καταγράφονται τα αρχειακά ίχνη των Κρητών προσφύγων στην Κέρκυρα στο χρονικό ανάπτυγμα ενός αιώνα, από το 1647 έως το 1747, μέσα από τα έγγραφα που φυλάσσονται στο Αρχείο Νομού Κέρκυρας, στα οποία αποτυπώνονται οι κοινωνικές ομάδες στις οποίες διακρίνονταν οι πρόσφυγες, τα ποικίλα ζητήματα που αφορούσαν την καθημερινότητά τους, η οργάνωση, οι κοινωνικές σχέσεις, η σταδιακή ενσωμάτωση, η ένταξή τους στο εργατικό δυναμικό και στις επαγγελματικές συσσωματώσεις του τόπου, η δραστηριοποίησή τους στην οικονομία και το εμπόριο, η παρουσία τους στον τομέα της παροχής υπηρεσιών, η πολιτιστική, εκπαιδευτική και θρησκευτική δραστηριότητά τους, η επίδρασή τους εν τέλει στο πολιτισμικό προφίλ του τόπου της εγκατάστασής τους. Πέρα από αυτά, στα ίδια έγγραφα αποτυπώνονται το συναίσθημα, ο πόνος, οι δυσκολίες προσαρμογής στη νέα πατρίδα, αλλά και οι ελπίδες για επιστροφή.

Συνέχεια

Dalmatia and the Adriatic of the “Venetian” pilgrims to the Holy Land

Sante Graciotti, Dalmatia and the Adriatic of the “Venetian” pilgrims to the Holy Land (14th-16th Centuries). Study and texts, Roma, Società Dalmata di Storia Patria, 2020, σ. 255, 17Χ24 εκ., ISBN 978-88-94238-280.

Στον τόμο, με τον τίτλο «Η Δαλματία και η Αδριατική των «βενετσιάνων» προσκυνητών προς τους Αγίους Τόπους (14ος-16ος αιώνας)», ο Sante Graciotti, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Sapienza της Ρώμης, μελετά τα κείμενα 53 προσκυνητών οι οποίοι, στο ταξίδι τους προς τους Αγίους Τόπους, διέσχισαν την Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος μεταξύ των ετών 1322 και 1598. Προέρχονταν από την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία, τη Βοημία, τη Μοραβία, την Πολωνία, τη Γερμανία και την Ελβετία. Ἡ μελέτη χωρίζεται σὲ δύο μέρη: Στο πρώτο «The pilgrim writers» (σ. 19-75) μελετώνται οι προσκυνητές-συγγραφείς, στο δεύτερο, με τον τίτλο «The journey» (σ. 76-166), το ταξίδι τους στην Αδριατική από τη Ζάρα μέχρι την Κέρκυρα και οι δυσκολίες από τα φυσικά φαινόμενα και την ανθρώπινη επιθετικότητα. Στο τέλος του τόμου, δίνεται μια σύντομη περίληψη των κειμένων με τις απαραίτητες σημειώσεις και τη βιβλιογραφία.
Πρόκειται για τη μετάφραση στα αγγλικά του έργου «La Dalmazia e l’Adriatico dei pellegrini “veneziani” in Terrasanta (secoli XIV-XVI), Studiο e testi» που εκδόθηκε το 2014, δίχως όμως τα κείμενα, καθώς αυτά, όπως σημειώνεται στον πρόλογο του τόμου, βρίσκονται στο διαδίκτυο τόσο στην πρωτότυπη γλώσσα όσο και σε ιταλική μετάφραση.

Venezia e il suo Stato da Mar, Atti del 7o convegno internazionale

Venezia e il suo Stato da Mar, Atti del 7o convegno internazionale, Venezia, 14-16 febbraio 2019, Roma, Società Dalmata di Storia Patria, 2020, σ. 183, 17Χ24 εκ., ISBN 978-88945122-0-5.

Στον τόμο περιλαμβάνονται τα πρακτικά από το 7ο Διεθνές Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 14-16 Φεβρουαρίου 2019 στη Βενετία, με γενικό θέμα «Venezia e il suo Stato da Mar» και ειδικότερα θέματα «Archivi adriatici» και «Attività e produzioni culturali e artistiche nello Stato da mar veneziano», δίνοντας όμως παράλληλα τη δυνατότητα στους μελετητές να παρουσιάσουν επίσης θέματα της επιλογής τους.
Δημοσιεύονται οι ακόλουθες εισηγήσεις:

Despina Vlassi, La condizione religiosa di Cefalonia sotto il segno della tolleranza da parte della Dominante.
Donatella Schürzel, Il mare immaginato, il mare raccontato. Lo Stato da mar nella letteratura veneziana ed europea.
Gerassimos D. Pagratis, La popolazione di Corfù nel Cinquecento.
Angeliki Tzavara, Interpreti e bilinguismo nella Tana veneziana nel XV secolo.
Katerina Konstantinidou, Un covo dell’Illuminismo a Zante alla fine del Settecento.
Ljerka Simunković – Miroslav Rozman, Spalato, tra gurre e pestilenze.
Ante Gverić, I catasti veneziani all’Archivio di Stato di Zara.
Panajota Tzivara, I Greci, sudditi del Levante, e la laurea patavina: un privilegio oppure uno scherno?
Katerina Korrè, Il prete Flangini in attesa della pronuncia giurisdizionale. Appunti sulla situazione della chiesa greca in Cipro veneziana.

Τιμητικός τόμος Ευθυμίου Θ. Σουλογιάννη

Τιμητικός τόμος Ευθυμίου Θ. Σουλογιάννη, Ίδρυμα Παιδαγωγικών Μελετών και Εφαρμογών – Φίλοι της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, Αθήνα 2019.


Στον τόμο, αφιερωμένο στη μνήμη του Ευθυμίου Σουλογιάννη, φιλοξενούνται οι ακόλουθες δύο μελέτες, οι οποίες εντάσσονται στη θεματική του ιστολογίου:

Νικόλαος Κουρκουμέλης, Ένα τακτικό και δύο στρατηγικά προβλήματα της οθωμανικής πολιορκίας του φρουριακού συγκροτήματος της πόλης της Κέρκυρας (1716).
Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος, Εικονογραφία Αγίου Γεωργίου Ελλήνων Βενετίας.

Η άμυνα της Κέρκυρας το 1715

Tóth Ferenc, La défense de Corfou vue par un ingénieur militaire français en 1715. Un mémoire inédit de Florentin de Perceval, Δωδώνη Ιστορία και Αρχαιολογία 45-46 (2019), 183-222.

Ο σ. εντόπισε στα Εθνικά Αρχεία της Αυστρίας χειρόγραφη έκθεση, που παρουσιάζει το σχέδιο άμυνας της Κέρκυρας, φέρει τον τίτλο Nouveau traité ou Project sur la défence entiere del’ile de Corfou και συντάχθηκε από τον στρατιωτικό μηχανικό Florentin de Perceval το 1715. Στη μελέτη του, δημοσιεύει το κείμενο της έκθεσης, έπειτα από σύντομη εισαγωγή στην οποία περιγράφει το ιστορικό πλαίσιο και το χειρόγραφο.

Πρακτικά 11ου Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου: τόμος IV

ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο. Επτανησιακός βίος και πολιτισμός, Κεφαλονιά, 21-25 Μαΐου 2018. Πρακτικά. Τόμος ΙV: Φιλολογία, Φιλοσοφία, Γλωσσολογία, Λαογραφία, Αργοστόλι 2019, σ. 1000, 17Χ24 εκ., ISBN 978-960-8366-25-1.

Στη θεματική του ιστολογίου εντάσσονται οι ακόλουθες ανακοινώσεις:

Γεώργιος Δ. Μεταλληνός, Η πορεία της έκδοσης της «Δογματικής» του Βικεντίου Δαμοδού.
Ευγενία Λιοσάτου, Ο «Κλαθμός Πελοποννήσου» του Πέτρου Κατσαΐτη
Νάσος Βαγενάς, Ξαναδιαβάζοντας τους Προσολωμικούς
Χαρά Μποζώνη, Η Geografia in dialogo (1738) του Μάρκου Αντώνιου Κατσαΐτη (1717-1787).
Αθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Η έννοια της ευθανασίας και το πρόβλημα του θανάτου κατά τον Ευγένιο Βούλγαρη
Ελένη Γ. Λεοντσίνη, Έννοιες της ελευθερίας: αρχαίος και νέος πολιτισμός στο πολιτικό και κοινωνικό έργο του Κυθήριου λόγιου Θεόδωρου Στάθη-Μπιρμπιλιού (μέσα 18oυ αι. – 1819).
Κωνσταντίνος Θ. Πέτσιος, Η ανέκδοτη «Έκθεσις φωταυγεστάτη απάσης της λογικής πραγματείας» του Σωφρονίου Λειχούδη (1690).
Γιώργος Ν. Βλαχάκης, Αντικαθρεπτίσματα της ευρωπαϊκής φυσικής φιλοσοφίας στον ελληνικό χώρο του 18ου-19ου αιώνα.
Κατερίνα Β. Κορρέ, Αναγκαστική απαλλοτρίωση για λόγους δημοσίου συμφέροντος στα βενετοκρατούμενα Επτάνησα.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΥ:

Πρακτικά 11ου Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου: τόμος ΙΙΙ

ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο. Επτανησιακός βίος και πολιτισμός, Κεφαλονιά, 21-25 Μαΐου 2018. Πρακτικά. Τόμος ΙΙΙ: Κοινωνική Ιστορία, Τύπος, Μουσική, Θέατρο, Τα Ιόνια Νησιά σήμερα, Αργοστόλι 2019, σ. 832, 17Χ24 εκ., ISBN 978-960-8366-24-4.

Στη θεματική του ιστολογίου εντάσσονται οι ακόλουθες ανακοινώσεις:

Κώστας Γ. Τσικνάκης, Πληροφορίες για την κατασκευή του φρουρίου της Άσου στην Κεφαλονιά τα χρόνια 1593-1594.
Δέσποινα Στεφ. Μιχάλαγα, Συμβολή στην επισκοπική ιστορία της Κεφαλονιάς.Το χφ. ΕΒΕ 2260.24.
Αικατερίνη Ζαρίδη, Κερκυραϊκά προικοσύμφωνα τον 17ο αιώνα.
Γιώργος Π. Πεφάνης, Καρναβαλικός βιταλισμός και ανθρωποζωολογικά στοιχεία στην Επτανησιακή σκηνή. Η Κωμωδία των ψευτογιατρών του Σαβόγια Ρούσμελη.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΥ: