Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee

Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee e altri contributi. Atti del 9o convegno internazione “Venezia e il suo Stato da mar”, Venezia, 30 settembre – ottobre 2021, a cura di Bruno Crevato-Selvaggi, Roma: Società Dalmata di Storia Patria, Venezia: La Musa Talìa 2023, σ. 360, 17Χ24 εκ., ISBN 979-12-80384-065

O τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις και εισηγήσεις του 9ου διεθνούς συνεδρίου με τον γενικό τίτλο “Venezia e il suo Stato da mar” και την ειδικότερη θεματική “Attraversare lo Stato da mar. Transiti di persone, navi, merci, idee” που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου του 2021.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Gerassimos Pagratis, Migrazione nelle isole Ionie durante il dominio veneziano: tipologia, metodologia e fonti
Katerina Konstantinidou, «Non è tolerabile che io viva più alligata al fatal vincolo di un matrimonio senza marito…». I casi dei divorzi per lunga assenza nella Corfù settecentesca e le loro “letture”
Donatella Schurzel, Amore per il classico e contrasti religiosi in Adriatico nell’età della Rinascita
Marianna Kolyvà, «Frumento di pelago». La fondazione del fontego della comunità di Zante, la partecipazione all’approvvigionamento di Venezia ed alla forniture di biscotti per la flotta veneziana (prima metà del Cincquecento)
Alessia Ceccarelli, Genoa and the Levant. Social and Cultural Circulations through the Stato da Mar, 14th-18th Centuries
Katerina Korrè, Uomini d’arme, cavalli da guerra. L’apparato della cavalleria veneziana medievale nel quadro della politica militare della Serenissima. Dimensioni e riflessioni
Maurizio Starno, Il ruolo del sale nei movimenti commerciali dei Cranzi nell’Istria dalla metà del Cinquecento alla prima metà del Seicento
Irena Benyovsky Latin, Venetian Rectors in Eastern Adriatic cities (1204-1358): Networks and Mobility
Roberto Dapit, Vicende di schiavitù rinvenute nei documenti veneziani dell’Archivio di stato di Zara
Lia De Luca, In viaggio per necessità. Migranti seicentenschi
Zdenko Dundovic, Turchi battezzati in Dalmazia nel Seicento e i loro padrini veneti
Sarah Spencer, The “Entry of the Venetian Podestà Sebastiano Contarini in the Dome of Capodistria (1517)” by Vittore Carpaccio: Venetian Influence in Capodistria’s “Platea Comunis”

ΣΧΕΤΙΚΑ:
https://www.lamusatalia.it/it/collane/stato-da-mar/attraversare-lo-stato-da-mar-transiti-di-persone-2c-navi-2c-merci-2c-idee-e-altri-contributi-atti-del-9-convegno-internazionale-venezia-2c-30-settembre-2-ottobre-2021

Εισαγωγή στη Λατινοκρατία

Φωτεινή Πέρρα, Εισαγωγή στη Λατινοκρατία. Ελλάδα και Κύπρος (1191-1571 μ.Χ.). Συνοπτική ιστορική επισκόπηση, Αθήνα: Παπαζήσης, 2023, σ. 332, 14Χ21 εκ., ΙSBN 9789600240238

Στο βιβλίο επιχειρείται μία επισκόπηση της εποχής των Δυτικών Κυριαρχιών ή αλλιώς Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο, καθώς και στην Κύπρο. Μετά το 1204 στη θέση της άλλοτε κραταιάς αυτοκρατορίας οι λατίνοι κυρίαρχοι εδραίωσαν μικρές ηγεμονίες με στόχο να προωθήσουν τις στρατιωτικές και πολιτικές φιλοδοξίες τους. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα, νέοι κατακτητές από τη Δύση προστέθηκαν ή πήραν τη θέση των προηγουμένων, φέρνοντας μαζί τους και εφαρμόζοντας θεσμούς και ήθη των δικών τους τόπων. Οι δυτικοί κατακτητές σε κάθε περίπτωση ήρθαν σε επαφή με τους ελληνικούς πληθυσμούς που εγκαταβιούσαν στα άλλοτε βυζαντινά εδάφη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία αλληλεπίδραση μεταξύ των ξένων και του ντόπιου πληθυσμού, άλλοτε με θετικό και άλλοτε με αρνητικό πρόσημο. Σκοπός αυτού του βιβλίου, κατά τη συγγραφέα, είναι να καταδείξει μεταξύ άλλων και τα επιμέρους στοιχεία της αλληλεπίδρασης αυτής τα οποία διαμόρφωσαν την περίοδο της Λατινοκρατίας, που καταλαμβάνει ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέρος στην ιστορία του ύστερου μεσαιωνικού και του πρώιμου νεότερου Ελληνισμού. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Περιεχόμενα
Πρόλογος
Ι. Προς την Λατινοκρατία: Ιστορική επισκόπηση των εξελίξεων στην Νοτιο-Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα
Το Βυζάντιο και η νορμανδική απειλή
Πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις του ύστερου Βυζαντίου με το δυτικό κόσμο
Βυζάντιο και Βενετία: Κομνηνοί, Άγγελοι, Λασκαρίδες, Παλαιολόγοι και το «διάλειμμα» της Λατινικής Αυτοκρατορίας (1204-1261)
Σχέσεις μεταξύ Βυζαντίου και άλλων ιταλικών δημοκρατιών (Γένοβα, Πίζα)
Διπλωματικές και θρησκευτικές προσπάθειες για την άρση του σχίσματος των δύο εκκλησιών
Νέα απόπειρα για άρση του σχίσματος: Η Σύνοδος της Φερράρας-Φλωρεντίας
Προσπάθειες για την προσέλκυση δυτικής βοήθειας εναντίον των Οθωμανών
ΙΙ. Η Άλωση του 1204, η λατινική κατάκτηση, το Πριγκιπάτο της Αχαΐας και το Δουκάτο των Αθηνών/Θηβών
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 και η σταδιακή εξάπλωση των Λατίνων κατακτητών
Η κάθοδος των Σταυροφόρων στη Νότια Ελλάδα και η ίδρυση των πρώτων λατινικών κρατιδίων
Η ίδρυση του πριγκιπάτου της Αχαΐας
Η δυναστεία των Βιλλ(ε)αρδουίνων
Οι επίγονοι του Γουλιέλμου Β’ Βιλλαρδουίνου, η κυριαρχία των Ανδεγαυών και το τέλος της δυναστείας
Η οργάνωση και η διακυβέρνηση της ηγεμονίας του Μορέως – οι «Ασσίζες της Ρωμανίας» – η θέση των επιφανών γυναικών κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας στο νότιο ελλαδικό χώρο
Οι διάδοχοι των Βιλλαρδουίνων και το τέλος του Πριγκιπάτου
Η ίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών/Θηβών και η δυναστεία των ντε λα Ρος(Δελαρός)
Η Καταλανική Εταιρεία και οι Ατζαγιόλι. Το τέλος του Δουκάτου της Αττικο-Βοιωτίας
ΙΙΙ. Η Λατινοκρατία στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο (Δουκάτο της Νάξου), στην Κρήτη, στα Επτάνησα και στις νότιες Σποράδες (Δωδεκάνησα)
Το Δουκάτο του Αιγαίου/της Νάξου («Αρχιπελάγους») και οι Σανούδοι
Η δυναστεία των Κρίσπων (Crispi)
Η Βενετοκρατία στην Κρήτη και η πολιτισμική της άνθηση
Επαναστατικά κινήματα στην Κρήτη κατά των Βενετών
Η Λατινοκρατία στην Εύβοια έως τις απαρχές της βενετικής διεκδίκησης
Η βενετική κυριαρχία στην Εύβοια / Negroponte
Η γενοβέζικη παρουσία στο Αιγαίο
Οι Γατελούζοι στη Λέσβο και η γενοβέζικη παρουσία σε άλλα νησιά
Η Λατινοκρατία στα Επτάνησα
Οι Ορσίνι και οι Τόκκοι
Το Τάγμα των Ιωαννιτών ιπποτών στις Νότιες Σποράδες (Δωδεκάνησα)
IV. Η λατινική κατάκτηση (1191-1192) και οι πρώτοι αιώνες της Λατινοκρατίας στην Κύπρο – Η φραγκική περίοδος των Λουζινιανών (1192-1489)
Από την βυζαντινή στηνλατινοκρατούμενη Κύπρο
Η φραγκική περίοδος: οι πρώτοι Λουζινιανοί (Lusignan)
Η περίοδος από τη βασιλεία του Ούγου Δ’ έως τη βασιλεία του Πέτρου Β’ (1324-1382)
Οι βασιλείς Ιάκωβος Α’ (1382-1398) και Ιανός (1398-1432)
Οι μαμελουκικές εισβολές στην Κύπρο (1424-1426)
Η τελευταία περίοδος της δυναστείας των Λουζινιανών (1432-1473/1489)
Το τέλος της φράγκικης κυριαρχίας – Αικατερίνη Κορνάρο
Οι θεσμοί του φραγκικού βασιλείου και η κοινωνική διαστρωμάτωση επί Λουζινιανών
Η πνευματική ζωή – ιστοριογραφία και λογοτεχνία – οι «Ασσίζες» της Κύπρου
V. Η Λατινοκρατία στην Κύπρο – Η βενετική περίοδος (1489-1570/71)
Εξωτερική ιστορία
Η οθωμανική κατάκτηση της Κύπρου (1570/71)
Η διοικητική οργάνωση
Το δικαστικό σύστημα και το δίκαιο των «Ασσιζών»
Η στρατιωτική οργάνωση
Οι βενετικές οχυρώσεις στην Κύπρο
Δημόσια οικονομικά και οικονομία της Κύπρου
Κοινωνική οργάνωση
Η Εκκλησία – σχέσεις Ορθοδόξων και Καθολικών στη μεγαλόνησο
Ο πνευματικός βίος στη βενετοκρατούμενη Κύπρο και ο Ιάκωβος Διασσωρινός
Επίλογος
Βιβλιογραφία – Βραχυγραφίες
Πηγές
Βοηθήματα
Πίνακες κοσμικών-εκκλησιαστικών Λατίνων ηγεμόνων στον ελλαδικό χώρο και στην Κύπρο (τέλη 12ου-2ο μισό 16ου αι.)

Η “φύση των πραμάτω”

Στέφανος Κακλαμάνης (επιμ.), Η “φύση των πραμάτω”: Από τη γένεση στη διάχυση και την πρόσληψη του Ερωτόκριτου, Σητεία: Στέγη Βιτσέντζος Κορνάρος, 2023

Στον τόμο περιλαμβάνονται τα πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Σητεία στις 22-24 Ιουλίου 2022. Περιέχει 17 μελέτες έγκριτων μελετητών του «Ερωτόκριτου», οι οποίες πραγματεύονται ένα ευρύτατο πεδίο ειδικών θεμάτων. Ο τόμος, όπως σημειώνει ο επιμελητής, «σηματοδοτεί τον τρίτο κατά σειρά σταθμό μιας πορείας που ξεκίνησε το 2003 στο Ηράκλειο/Ρέθυμνο και συνεχίστηκε το 2015 και το 2022 στη Σητεία, τη γενέτειρα του ποιητή Βιτσέντζου Κορνάρου… καρπός της οποίας είναι τρεις τόμοι Πρακτικών με πάνω από εξήντα εργασίες».

Περιεχόμενα
Στέφανος Κακλαμάνης, Πρόλογος
Χαιρετισμός εκ μέρους της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου από τον Γενικό Γραμματέα κ. Βασίλειο Παπαδόπουλο
Χαιρετισμός, Αλίκη Γαλανάκη και Γιώργος Γαλανάκης
Στέφανος Κακλαμάνης, Η «φύση των πραμάτων» στον Ερωτόκριτο
Βασίλης Παπαδόπουλος, Πόλεμος και ειρήνη στον Ερωτόκριτο. Ένας κώδικας τιμής που χάθηκε
Γιάννης Κιουρτσάκης, «Ο ατελειωτος διάλογος της ελληνικής ιστορίας». Ξαναδιαβάζοντας τον «Ερωτόκριτο» του Σεφέρη
Ulrich Moennig, Το λογοτεχνικό είδος του «Ερωτόκριτου» και η θεωρία των ειδών
Παναγιώτα Βασιλάκη, «Ερωτόκριτος-Ιμπέριος»: Από το πρότυπο σύνθεσης στην πρωτότυπη δημιουργία
Ερρικα Ανδρουλάκη, Απεικονίσεις της φιλιάς στον «Ερωτόκριτο» και στα Trattati d’amore
Μαρία Χριστιάνα Πάσσου, Αναζητώντας το ποιμενικό αποτύπωμα στον «Ερωτόκριτο»
Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα, Η παραδοξολογία της φωτιάς στον «Ερωτόκριτο»
Δημήτρης Παραδουλάκης, Από το εκκλησιαστικό κήρυγμα στην ποιητική τέχνη: Κύριλλος Λούκαρις και Βιτσέντζος Κορνάρος
Tudor Dinu, Η υποδοχή του «Ερωτόκριτου» στον ρουμανόφωνο χώρο τον 18ο και το πρώτο μισό του 19ου αιώνα
Νίκος Μαυρέλος, Οι μεταμορφώσεις του μυθιστορηματικού είδους από τον «Ερωτόκριτο» στο «Φιλοθέου Πάρεργα»
Γιάννης Ξούριας, «Αυτή η φλόγα της καρδιάς»: από τον «Ερωτόκριτο» στα φαναριώτικα στιχουργήματα και τραγούδια
Ευριπίδης Γαραντούδης, Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης και ο «Ερωτόκριτος»
Κωνσταντίνος Μπόμπας, Η πολυδιάστατη προοπτική της συλλογικής μετάφρασης του «Ερωτόκριτου» στα γαλλικά. Μεταφραστικές μνήμες και πολιτισμικές προβολές
Cristiano Luciani, Ο «Ερωτόκριτος»: μετάφραση στα ιταλικά και ζητήματα ποιητικής
Αθανάσιος Ζαγκότης, Αμφι-Θέατρο, μεταπολίτευση, νεοελληνικό θέατρο: Ο «Ερωτόκριτος» του Σπύρου Ευαγγελάτου στο κομβικό σημείο
Σταματία Λαουμτζή και Ulrich Moennig, Διπλή ματιά: ο σκηνοθέτης ερμηνεύοντας, ο ερμηνευτής σκηνοθετώντας. Ο Μιχάλης Πιερής και ο «Ερωτόκριτος»

Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας

Έλλη Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Η Βενετοκρατία στα Επτάνησα. Η περίπτωση της Κέρκυρας – Ιστορία και πολιτική, Αθήνα: Εστία, 2023, σ. 290, 14Χ21εκ., ISBN 978 960 0519013

Στο βιβλίο η σ. επιχειρεί, εστιάζοντας στο παράδειγμα της Κέρκυρας, την ανασύνθεση της αποικιοκρατικής πολιτικής της Βενετίας στον ελληνικό χώρο και της επίδρασής της στην ελληνική κοινωνία, στους θεσμούς, στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, στην άμυνα και την οικονομία. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση μιας μακράς περιόδου της ιστορίας του τόπου μας, που διήρκεσε τέσσερις αιώνες (1386-1797) και επεκτάθηκε κατά εποχές όχι μόνο στα νησιά του Ιονίου αλλά και σε άλλα εδάφη του ελλαδικού χώρου.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Α. Κοινωνία και θεσμοί
Διαμόρφωση του Συμβουλίου της Κοινότητας
Διοικούντες και διοικούμενοι
Η κοινωνική θέση των χωρικών
Εντάσεις μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών
Χριστιανοί εναντίον Εβραίων
Κοινωνικές συμπεριφορές
Β. Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση
Πολιτισμικές επιδράσεις και εκπαίδευση εντός και εκτός του νησιού
Δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση
Γ. Στρατιωτικές υποχρεώσεις, οχυρώσεις και άμυνα
Νέα φρουριακή αρχιτεκτονική
Η αστική εγκατάσταση των Κερκυραίων πριν και μετά την κατασκευή του τείχους
Η ίδρυση κοινωφελών ιδρυμάτων συνέπεια της νέας αντιμετώπισης της πόλης
Δ. Οικονομία: Ένας πρώιμος «μερκαντιλισμός»
Παραγωγή
Εμπόριο
Μερικά συμπεράσματα
Βιβλιογραφία

Ιncroci di sguardi. Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri

Incroci di sguardi. Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri / gli altri nello sguardo dello Stato da Mar e altri contributi. Atti del 10o convegno internazionale Venezia e il suo Stato da mar / Venice and its Stato da Mar, Venezia/Venice, 7-8-9 aprile 2022, a cura di Bruno Crevato-Selvaggi – Despina Vlassi, Roma, Società Dalmata di Storia Patria, 2023

Στον τόμο δημοσιεύονται εισηγήσεις ανακοινώσεις του 10ου διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία τον Απρίλη του 2022 με γενικό τίτλο «Venezia e il suo Stato da mar» και ειδικότερο θέμα «Lo Stato da Mar nello sguardo degli altri / gli altri nello sguardo dello Stato da Mar».

Περιεχόμενα τόμου

Bruno Crevato-Selvaggi -Despina Vlassi, Presentazione.
Salvatore Ciriacono, Veneziani, Ebrei, Armeni. Il commercio veneziano alla prova sul finire della Repubblica.
Toni Veneri, Fuori dal Palazzo: lo sguardo di poeti e poetesse rinascimentali sullo Stato da mar.
Giovanna Paolin, Alcune note su donne e monache nell’Istria veneta.
Luigi Alonzi, Intorno allo Stato da mar: il viaggio del bailo Giorgio Giustinian da Costantinopoli a Venezia (1627).
Giulia Giamboni, Costruzioni di identità. Donne, religione, e società nella Zara del Trecento.
Katerina Konstantinidou, Gerarchie amministrative e conflitti tra ufficiali veneziani nel contesto di una disastrosa epidemia a Santa Maura (1743).
Angeliki Tzavara, Espressioni di devozione e carità attraverso i testamenti redatti a Modone e Corone nel XIV secolo.
Carlo Cetteo Cipriani, Venezia vista da Ragusa, al crepuscolo.
Panajota Tzivara, Dalla retorica dell’adulazione alla retorica di riconoscenza: Greci laureati di Padova ringraziano i loro mecenati.
Despina Vlassi, I nuovi abitanti di Cefalonia dopo le guerre veneto-turche del XVI secolo e il loro inserimento nel tessuto socio-economico dell’isola.
Gerassimos Pagratis, Gli Ebrei di Corfù nella prima età moderna: status sociale, privilegi e storiografia.
Iva Grgić Maroević – Sanja Roić, Due sguardi dallo Stato da mar sull’entroterra dalmata. La risposta di Giovanni Lovrich al “Viaggio in Dalmazia” di Alberto Fortis.
Alessia Ceccarelli, I Giustiniani di Chio nello Stato da mar (secc. XVII-XVIII).
Marianna Kolyvà, “Essendo pochissimi i veri natii di quel luogo”. Mutamenti della popolazione a Zante (fine Quattrocento – prima metà Cinquecento).
Lia de Luca, Perasto e Venezia: legate dal mare.
Michele Santoro, La marinarezza bocchese. Traffici e pratiche culturali nelle Bocche di Cattaro (secoli XV-XVII).
Dimitra Papageorgiou, Incroci di sguardi: collaborazione e divergenze nell’amministrazione di Parga fra la Repubblica di Venezia e i suoi sudditi parginoti nella seconda metà del XVIII secolo.
Simona Nicolosi, Tra sacro e mondano: i missionari cattolici al servizio del poeta Miklós Zrínyi alla metà del XVII secolo.
Andreas Gottsmann, Uno sguardo da Vienna. I viaggi dei membri della casa imperiale a Venezia 1815-1822.

Πρόγραμμα συνεδρίου: https://venetocrazia.wordpress.com/2022/03/23/10-convegno-internazionale-venezia-e-il-suo-stato-da-mar-venezia-7-9-aprile-2022/

Φράγκοι και Βενετοί στη Mεσσηνία

Δ. Μιχάλαγα, αρχ. Φ. Χαμαργιάς (επιμ.), Φράγκοι και Βενετοί στη Mεσσηνία διερευνώντας το δυτικό παρελθόν της Πελοποννήσου, Διεθνές επιστημονικό συνέδριο, Καλάματα, 7-9 Ιουνίου 2019, Χορηγία Μανιατάκειον Ίδρυμα, Καλαμάτα 2023.

Ο τόμος περιλαμβάνει τα Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: «Φράγκοι και Βενετοί στη Μεσσηνία. Διερευνώντας το δυτικό παρελθόν της Πελοποννήσου», που πραγματοποιήθηκε στην Καλαμάτα στις 7-9 Ιουνίου 2019. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Περιεχόμενα τόμου

Πρόγραμμα του Συνεδρίου.
Πρόλογος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου Σαββάτου, Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών.
Προσφώνηση της Αυτού Εξοχότητος του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπιου Παυλόπουλου.
Χαιρετισμός του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητή Μελέτιου-Αθανάσιου Κ. Δημόπουλου.
Χρύσα Μαλτέζου, Λατινοκρατούμενη Πελοπόννησος: Nova Francia και Νέα Ελλάδα.
Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου, Θεσμικές και κοινωνικές πραγματικότητες στο Πριγκιπάτο της
Αχαΐας.
Isabelle Ortega, Les officiers angevins de la principauté de Morée à travers le programme Europange.
Κωνσταντίνος Ηλ. Λιάκουρας, Νικόλαος και Ιωσήφ Μεθώνης. Δύο αντιπροσωπευτικά αποκλίνοντες θεολογικοί δρόμοι.
Ευαγγελία Ν. Αμοιρίδου, Τα Χριστούγεννα του 1437 στη Μεθώνη.
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Μεθώνη – Κορώνη και Κρήτη: Διακυβέρνηση και κοινωνία στο
πρώιμο βενετικό κράτος της Ανατολής (13ος-15ος αιώνας). Συγκριτικές προσεγγίσεις.
Andrea Nanetti, Οι Βενετοί στη Μεσσηνία κατά τον 13ο-15ο αιώνα: Ιστορίες και
ιδεολογίες).
Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Τα statuti της Μεθώνης και της Κορώνης. Μια αφορμή για τη
διατύπωση σκέψεων περί της βενετικής κυριαρχίας στον ελληνικό χώρο κατά τους πρώτους αιώνες μετά την Δ΄ Σταυροφορία.
Κώστας Ε. Λαμπρινός, Συλλογική έκφραση και βενετική πολιτική στην Κορώνη: Προσεγγίζοντας τον θεσμό των vetrani – γερόντων στα χωριά της περιοχής (14ος αιώνας).
Αγγελική Τζαβάρα, Βενετικές ιδιοκτησίες στη Μεσσηνία, 14ος-15ος αιώνας.
Χαράλαμπος Γάσπαρης, Διαθήκες από τη Μεθώνη και την Κορώνη του 14ου αιώνα: Σχόλια στα πληθυσμιακά χαρακτηριστικά των πόλεων.
Παναγιώτης Φουτάκης, Το σχέδιο των ιωαννιτών ιπποτών Ρόδου και της Μάλτας για
εγκατάσταση στο κάστρο Μεθώνης.
Ιωάννης Μπίρης, Το κάστρο στο Γρίζι.
Παναγιώτης Κ. Ιωάννου, Καλλιτέχνες από τη νοτιοδυτική Πελοπόννησο στην ιταλική χερσόνησο.
Γιώργος Τόλιας, Ο Ιωάννης Δομένικος Ζώρζης από τη Μεθώνη. Ο κόσμος ενός έλληνα χαρτογράφου στις αρχές του 16ου αιώνα.
Κώστας Γ. Τσικνάκης, Πρόσφυγες από την Κορώνη στην Κρήτη τον 16ο αιώνα.
Κωνσταντίνα Γερολύμου, Η διαχείριση των υδατικών πόρων στη βενετοκρατούμενη Μεσσηνία.
Σοφία Γερμανίδου, Οι βενετικοί ανεμόμυλοι του κάστρου Μεθώνης.
Αλέξης Μάλλιαρης, Οι Βενετοί στη Μεσσηνία (1686-1715): Η κατάκτηση, η γη, οι πληθυσμοί.
Αγγελική Πανοπούλου, Σχεδιασμός κτηριακών υποδομών στη μεσσηνιακή ύπαιθρο της βενετικής περιόδου: Τα καταλύματα των δραγόνων.
Ουρανία Καραγιάννη, Η αποτύπωση του μεσσηνιακού τοπίου κατά τη Β΄ Βενετοκρατία μέσα από χαρτογραφικό υλικό.
Ιωάννα Στεριώτου, Τα επιτελικά σχέδια των φρουρίων της Μεσσηνίας από τον Κώδικα της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας «Ο Πόλεμος του Μοριά (1684-1697)».
Σπύρος Θ. Τακτικός, «Per privilegio e decoro di quel luogo». Η τοπική βενετική διοίκηση στην Καλαμάτα (τέλη 17ου αιώνα).
Δέσποινα Βλάσση, Από τη Χίο στη Μεθώνη. Μια προσωρινή πατρίδα.
Ευαγγελία Φράγκου, Ενδείξεις πιθανής λατρείας κατά την Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο (2700-2200 π.Χ.) στη θέση του καθολικού της Νέας Μονής Βουλκάνου.
Δέσποινα Στεφ. Μιχάλαγα, Χώροι λατρείας στη βενετοκρατούμενη Μεσσηνία (1686-1715).
Γιωργος Β. Νικολάου, Εκχριστιανισμοί στην provincia di Messenia την περίοδο της B΄ Βενετοκρατίας (1685-1715).

ΠΗΓΗ:
https://frankika.efa.gr/el/node/9383
https://hub.uoa.gr/proceedings-of-the-international-scientific-conference-franks-and-venetians-in-messinia/

Οι ποιμαντικές επισκέψεις των μεγάλων πρωτοπαπάδων στην Κέρκυρα 1682-1721, 1738-1740

Γεράσιμος Δημουλάς, Οι ποιμαντικές επισκέψεις των μεγάλων πρωτοπαπάδων στην Κέρκυρα 1682-1721, 1738-1740. Έκδοση αρχειακών πηγών, Κέρκυρα 2023, σ. 464 + 61 εικόνες + 18 σχέδια + 8 έγγραφα, 17Χ24 εκ., ISBN 978-618-00-4791-2

Το βιβλίο αποτελεί την επεξεργασμένη μορφή της διπλωματικής εργασίας του συγγραφέα και εκδότη, την οποία κατέθεσε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών». Στον τόμο εκδίδονται αρχειακά τεκμήρια δύο χρονικών περιόδων, των ετών 1682-1721 και των ετών 1738-1740, τα οποία αφορούν τις παλαιότερες γνωστές πρωτοπαπαδικές επισκέψεις των ναών και μονών του νησιού της Κέρκυρας. Πρόκειται, πιο συγκεκριμένα, για τα πρακτικά των επιθεωρήσεων που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας πέντε μεγάλων πρωτοπαπάδων, του Χριστόδουλου Βούλγαρη, του Αναστασίου Αυλωνίτη, του Παναγιώτη Βούλγαρη, του Σπυρίδωνος Βούλγαρη Α΄ και του Ιωάννη Βούλγαρη. Η έκδοση των πρακτικών των παλαιότερων χρονικά πρωτοπαπαδικών επισκέψεων συμπληρώνει την εκδοτική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει πριν πολλά χρόνια από τον Δημήτριο Καπάδοχο, ο οποίος το 1994 είχε εκδώσει τα πρακτικά της επίσκεψης του 1753-1754 του τότε μεγάλου πρωτοπαπά Σπυρίδωνος Βούλγαρη του Β΄.

Νεώρια Χανίων

Νεώρια Χανίων. Ιστορική τεκμηρίωση, στερέωση/αποκατάσταση, ένταξη νέων χρήσεων. The Venetian Shipyards of Chania. Historical documentation, consolidation/restoration/ reuse, επιμ. έκδοσης, Νίκος Σκουτέλης – Elisabetta Molteni, Χανιά-Chania: Πολυτεχνείο Κρήτης 2023, σ. 299, 21Χ29 εκ., ISBN 978-618-5620-01-1

Στο βιβλίο παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσματα των εργασιών που ανέλαβε η ομάδα επιστημόνων του Πολυτεχνείου Κρήτης και οι εξωτερικοί συνεργάτες, οι οποίες αφορούσαν στην συντήρηση, την αποκατάσταση των νεωρίων των Χανίων και τη σύγχρονη αξιοποίησή τους.

Οι μελέτες του τόμου αφορούν: την ιστορία της κατασκευής, τους συσχετισμούς με το σύνολο της άμυνας της πόλης κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα έως το 1645 (έτος της οθωμανικής κατάκτησης), την πορεία του συνόλου στον χρόνο, τα πορίσματα των τεχνολογικών προσεγγίσεων σχετικά με τα υλικά δόμησης και το έδαφος έδρασης, τις μετρήσεις για τη δομική συμπεριφορά των επιμέρους στοιχείων, τη μοντελοποίηση του φορέα και τον έλεγχο της φέρουσας ικανότητας του συνόλου.

Τέλος, παρουσιάζονται οι διαδικασίες που οδήγησαν στη νέα πρόταση, στις σύγχρονες χρήσεις και στον σχεδιασμό νέων κατασκευών προς ένταξη κάτω από τους υποβλητικούς θόλους.

Οι μελέτες είναι χωρισμένες σε τρεις ενότητες:
Ιστορία και Τεκμηρίωση,
Τεχνικές αναλύσεις – Μετρήσεις,
Η σύγχρονη διαχείριση – Η πρόταση.
Επισημαίνουμε από την πρώτη ενότητα, που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα, τις ακόλουθες μελέτες:
Ellisabetta Molteni, “L’Arsenale molto nobile con volti 17 tutti pieni”. The building of the Old Arsenals of Chania and their relationship with the city.
Alberto Perez Negrete, The shipyard and the fortification of Chania (1570-1599). Intricacies, problems, proposals.
Silvia Peressutti, Materials and supplies for the shipyards of Chania
Ηλίας Κολοβός, Melis Cankara, Στιγμιότυπα του λιμανιού των Χανίων μέσα από τα οθωμανικά αρχεία.
Κλήμης Ασλανίδης, Η αρχιτεκτονική και η κατάσταση διατήρησης του συγκροτήματος.

Σχετικά:
https://www.tuc.gr/el/to-polytechneio/symbainei-sto-polytechneio/item/ekdilosi-paroysiasis-biblioy-neoria-chanion-20092023-1200-kam

Η φιλοσιναϊτική πολιτική της Βενετίας και το μετόχι Αγίας Αικατερίνης των Σιναϊτών στην Κρήτη

Χρύσα Μαλτέζου, Η φιλοσιναϊτική πολιτική της Βενετίας και το μετόχι Αγίας Αικατερίνης των Σιναϊτών στην Κρήτη (13ος – μέσα 17ου αι.), Ακαδημία Αθηνών, Κέντρο Ερεύνης του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 2023.

Με την αρχειακή ένδειξη «Σιναϊτικός κώδικας αρ. 2246» απόκειται στη βιβλιοθήκη της μονής Αγίας Αικατερίνης του όρους Σινά κατάστιχο 44 γραμμάτων, τα οποία είχαν αποστείλει δόγηδες της Βενετίας προς την τοπική διοίκηση της Κρήτης. Τα δουκικά γράμματα, χρονολογημένα από τον 13ο έως τα μέσα του 17ου αιώνα, περιέχουν προνόμια που είχαν χορηγήσει οι ανώτατοι άρχοντες της Βενετίας στο σιναϊτικό μετόχι της μεγαλονήσου. Πρόκειται για αντίγραφα εγγράφων, ιταλικών και λατινικών, που τα πρωτότυπά τους δεν έχουν στο σύνολό τους, τουλάχιστον ώς σήμερα, εντοπιστεί, τα οποία καταχωρίζονται στο κατάστιχο με τη μετάφρασή τους στα ελληνικά. Η μεταγραφή και η ελληνική μετάφραση των εγγράφων έγινε από τον Παναγιώτη Βάλβη, πιθανόν κερκυραϊκής καταγωγής, ο οποίος αφιερώνει στην Αγία Αικατερίνη «τὸ χειρόγραφον καὶ ἑαυτὸν εὐλαβῶς».

Τα έγγραφα, επιτρέπουν στον ερευνητή να γνωρίσει μέσα από τις προσφερόμενες αρχειακές μαρτυρίες από τη μία μεριά την πολιτική που άσκησαν οι Βενετοί απέναντι στο μοναστήρι του Σινά, έναν από τους σπουδαιότερους ιερούς τόπους της χριστιανοσύνης, και από την άλλη πτυχές της ιστορικής πορείας του σιναϊτικού μετοχίου στην πρωτεύουσα της βενετοκρατούμενης Κρήτης, τον Χάνδακα.

Στο βιβλίο δημοσιεύεται το σύνολο των δουκικών γραμμάτων που περιέχονται στο χειρόγραφο, στα ιταλικά και στην ελληνική τους μετάφραση. Των γραμμάτων προτάσσονται σύντομες περιλήψεις με τα κυριότερα στοιχεία του περιεχομένου τους. Στο τέλος της έκδοσης παρατίθενται: ο Κατάλογος ονομάτων των αξιωματούχων και το Ευρετήριο ονομάτων προσώπων και τόπων.

Με την παρούσα έκδοση η συγγραφέας ολοκληρώνει και χαρίζει στους ερευνητές μία σημαντική «τριλογία», καρπό πολύχρονης και πολύμοχθης ερευνητικής προσπάθειας, με την έκδοση αρχειακών τεκμηρίων, προερχόμενων από τρεις μοναστηριακές κιβωτούς: της Πάτμου, της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων και τώρα και του Σινά.